Europese primeur in België: 400 miljoen euro van de EIB en Belfius voor slimme en duurzame steden en gemeenten

Het programma « Smart Cities & Sustainable Development », dat is ontstaan uit de samenwerking tussen de Europese Investeringsbank (EIB) en Belfius Bank, wil de steden en gemeenten - ook de kleinste onder hen - begeleiden en financieel ondersteunen in het kader van hun zogenaamde 'slimme en duurzame' projecten in de domeinen mobiliteit, stadsontwikkeling en energie-efficiëntie. Dankzij dit programma komen de Belgische lokale overheden vanaf 4 juni 2014 bij wijze van Europese primeur in aanmerking voor kredieten tegen een voordelige rente voor het verwezenlijken van hun projecten in het kader van de «Smart Cities» ten belope van 400 miljoen euro. De ene helft daarvan zal worden ingebracht door de EIB en de andere helft door Belfius Bank.

Meer dan 70% van de Europeanen woont in verstedelijkt gebied - in België is dat zelfs 98%! Die demografische concentratie in de agglomeraties is weliswaar een bron van ongekende mogelijkheden, maar staat ook gelijk met talloze grote uitdagingen. Steden brengen bijna 85% van het bbp voort, maar zij verbruiken eveneens 75% van de voortgebrachte energie en veroorzaken 80% van de CO₂-uitstoot. _{Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat steden centraal staan in de strategie van de Europese Unie die luistert naar de naam «Europa 2020 – Voor slimme, duurzame en inclusieve groei». Tegen 2020 wil Europa immers zijn CO}2-uitstoot verminderen met 20%, 20% van zijn energieverbruik uit hernieuwbare energiebronnen halen en zijn energie-efficiëntie verbeteren met 20%. De steden hebben dus duidelijk een sleutelrol te spelen om die doelstelling te halen.

«Smart Cities»: veel meer dan een hype!

De steden bevinden zich werkelijk op een kruispunt en hebben, ongeacht hun omvang, geen andere keuze om aantrekkelijk te blijven dan «Smart» te worden, dat wil zeggen dat ze slimme en duurzame toepassingen moeten inzetten om hun milieu-impact te verkleinen, anders moeten gaan denken over hun toegang tot hulpbronnen, beter moeten tegemoetkomen aan de essentiële behoeften van hun burgers en hun levenskwaliteit moeten verbeteren.

Overal in Europa spannen steden en gemeenten zich al in om – in samenwerking met de academische wereld en de ondernemingen – «slimme en duurzame» projecten uit te werken. Ook in België zijn er «Smart Cities»-projecten in wording, al stoten ze nog te vaak op het probleem van de financiering. Die projecten zorgen echter voor waardecreatie en voor werkgelegenheid en geven vorm aan de «steden van de toekomst». Zodoende kunnen de overheden rechtstreeks bijdragen tot het weer aanzwengelen van de economische dynamiek via duurzame groei, die bron is van welvaart en sociale vooruitgang voor de toekomst ten voordele van de burgers en de ondernemingen.

Om de Belgische steden en gemeenten - ook de kleinste onder hen - daarbij te ondersteunen en te begeleiden bij het zoeken naar de meest geschikte financieringsoplossingen, lanceert Belfius Bank in samenwerking met de EIB het programma «Smart Cities & Sustainable Development», dat specifiek bestemd is voor de verwezenlijking van duurzame en slimme projecten in de domeinen mobiliteit en vervoer, stadsontwikkeling en energie-efficiëntie en hernieuwbare energie.

Via dat programma stellen Belfius en de EIB samen in totaal 400 miljoen euro ter beschikking van de Belgische lokale overheden voor de financiering van die projecten, in de vorm van kredieten tegen voordelige voorwaarden die gekoppeld zijn aan de EIB-fondsen. Het is wel degelijk de bedoeling de leningskosten voor de gemeenten tot een minimum te beperken om hen te ondersteunen bij hun vernieuwende en duurzame aanpak. De helft van de middelen wordt ingebracht door de EIB, de andere helft door Belfius.

Pim van Ballekom, Vice-voorzitter van de EIB, zei bij de ondertekening van de overeenkomst: «Met dit specifieke programma voor de Smart Cities-projecten willen we bij de overheidsbesturen en lokale beleidsmakers een geïntegreerde en strategische visie doen ontstaan die in het verlengde ligt van de doelstellingen “Europa 2020” van de EU. Dit is een primeur in België en Europa en we zijn ervan overtuigd dat deze samenwerking met Belfius Bank een dynamiek op gang kan brengen om van het «Smart Cities»-initiatief de nieuwe norm te maken bij het bouwen van de steden en gemeenten van morgen»

Dirk Gyselinck, lid van het directiecomité van Belfius Bank, voegde daaraan toe: «Belfius is al heel lang de partner van de lokale overheden en wil via dit programma een echte meerwaarde bieden aan de samenleving, door de meest veelbelovende projecten voor de toekomst te promoten en te ondersteunen. Het programma «

Smart Cities and Sustainable Development» is dan wel bestemd voor de steden en de gemeenten, maar het is duidelijk dat het indirect ook ten goede komt aan de vele ondernemingen die als leveranciers van de overheden de nodige technische oplossingen zullen aandragen voor de verwezenlijking van die projecten. Maar, en dat is ongetwijfeld essentieel, dit programma is in de eerste plaats bedoeld voor de hele bevolking, omdat de mannen en vrouwen van vandaag en de toekomstige generaties centraal staan in deze nieuwe steden. Zij vormen de drijvende kracht achter deze steden en hebben er ook de grootste voordelen bij: het is dus vooral voor hen dat deze projecten tot stand worden gebracht».