• Το ένα τρίτο των χρηματοδοτήσεων αφορούσε την αντιμετώπιση της πανδημίας και, κυρίως, την προστασία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), την αναβάθμιση νοσοκομείων και τη στήριξη της ανάπτυξης εμβολίων και φαρμάκων.
  • Το μερίδιο των χρηματοδοτήσεων για το κλίμα και το περιβάλλον αυξήθηκε στο 40% του συνόλου των χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ, στηρίζοντας τον πράσινο μετασχηματισμό των οικονομιών της ΕΕ και προάγοντας τη μετεξέλιξη της ΕΤΕπ σε κλιματική τράπεζα.
  • Οι χρηματοδοτήσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ) ανήλθαν σε ύψος ρεκόρ πλησιάζοντας τα 13 δισ. ευρώ.
  • Οι δανειοδοτήσεις στην Αφρική αυξήθηκαν κατά 50%, σε σχεδόν 5 δισ. ευρώ, και επικεντρώθηκαν  στις περισσότερο ευάλωτες χώρες.
  • Werner Hoyer, Πρόεδρος της ΕΤΕπ: «Ο ρόλος της τράπεζας της ΕΕ είναι σημαντικότερος από ποτέ για την κλιματική δράση και για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.»
>@Luc Deflorenne/EIB

Ετήσια συνέντευξη Τύπου 2020

Αυτή τη χρονιά, που σημαδεύτηκε από τη χειρότερη εδώ και γενεές παγκόσμια υγειονομική και οικονομική κρίση, ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) αναπροσάρμοσε ταχύτατα τις δραστηριότητές του για να συμβάλει στην καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των οικονομικών επιπτώσεών της σε όλα τα μέτωπα. Αύξησε τον όγκο των χρηματοδοτήσεών του σε 76,8 δισ. ευρώ, υπερακοντίζοντας τους ίδιους τους στόχους του. Το ένα τρίτο των πόρων αυτών, ήτοι 25,5 δισ. ευρώ, χορηγήθηκε ως μέρος μιας άμεσης απάντησης στην κρίση, που ξεκίνησε με μια πρώτη δέσμη μέτρων τον Μάρτιο. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού διοχετεύθηκε σε επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους, ώστε να αποφευχθούν πτωχεύσεις και απώλειες θέσεων απασχόλησης, ιδίως στις χώρες που δεν διέθεταν επαρκείς δημοσιονομικούς πόρους για να εφαρμόσουν μαζικά εθνικά προγράμματα διάσωσης.

Αντικατοπτρίζοντας την πρόσθετη ανάγκη για στήριξη, που προέκυψε λόγω της πανδημίας COVID-19, οι χρηματοδοτήσεις του Ομίλου ΕΤΕπ για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 5 δισ. ευρώ, φθάνοντας στα 30,6 δισ. ευρώ. Συνολικά, περισσότερες από 425 000 επιχειρήσεις έλαβαν χρηματοδότηση, πράγμα που συνέβαλε στη διαφύλαξη άνω των 4,2 εκατομμυρίων θέσεων απασχόλησης. Η τράπεζα της ΕΕ πέτυχε αυτά τα αποτελέσματα χωρίς να παραμελήσει τις άλλες χρηματοδοτικές προτεραιότητές της: οι χρηματοδοτήσεις στον τομέα του περιβάλλοντος ανήλθαν σε 16,8 δισ. ευρώ, τα έργα υποδομής έλαβαν στήριξη 15,0 δισ. ευρώ και 14,4 δισ. ευρώ χορηγήθηκαν για έργα καινοτομίας.

«Το 2020 αποδείξαμε ότι δεν υπάρχει αλληλοσύγκρουση μεταξύ των επενδύσεων για την οικονομική ανάκαμψη και των επενδύσεων για την κλιματική δράση και την καινοτομία. Όλοι οι στόχοι μας είναι αλληλένδετοι. Η Ευρώπη μπορεί να εξέλθει ισχυρότερη από αυτή την κρίση μόνο αν επενδύσει στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία του μέλλοντος και όχι σε δομές του παρελθόντος – διασφαλίζοντας ότι καμία περιοχή της δεν θα μείνει πίσω και συνεργαζόμενη με τους εταίρους μας εκτός ΕΕ», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΕΤΕπ κ. Werner Hoyer κατά την ετήσια συνέντευξη Τύπου του Ομίλου ΕΤΕπ στις 20 Ιανουαρίου, μέσω τηλεδιάσκεψης από το Λουξεμβούργο.

Επενδύσεις ζωτικής σημασίας στον τομέα της υγείας

Ως μέρος της απάντησης στην κρίση COVID-19, ο Όμιλος ΕΤΕπ αύξησε κατά πολύ τις χρηματοδοτήσεις του για τον τομέα της υγείας. Όχι μόνο στήριξε νοσοκομεία, αλλά διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη μαζική παραγωγή εμβολίων για την αναχαίτιση του καταστροφικού ιού. Στις αρχές του έτους η τράπεζα της ΕΕ ενέκρινε με ταχείες διαδικασίες δάνειο ύψους 100 εκατ. ευρώ προς τη BioNTech, τη γερμανική εταιρεία που παρασκεύασε το πρώτο εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19 σε συνεργασία με την Pfizer. Ο Όμιλος ΕΤΕπ χρηματοδότησε πολλά εμβόλια, αλλά και επιχειρήσεις που αναπτύσσουν θεραπείες και τεχνολογίες δοκιμών για την COVID-19.

«Κατά τη διάρκεια του έτους αυξήσαμε πολύ σημαντικά και επιταχύναμε τη συμβολή μας στην καταπολέμηση αυτής της καταστροφικής πανδημίας, βοηθώντας χιλιάδες επιχειρήσεις στην ΕΕ και σε ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΕΤΕπ κ. Werner Hoyer. «Η αντιμετώπιση της πανδημίας και των οικονομικών συνεπειών της θα συνεχίσει να μας απασχολεί το 2021. Εκτός από τα 25 δισ. ευρώ που έχουν ήδη χορηγηθεί, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ έχει εγκρίνει πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους σχεδόν 25 δισ. ευρώ για τις πληγείσες επιχειρήσεις και για τον τομέα της υγείας».

Ένα μέρος αυτής της χρηματοδότησης θα προέλθει από το Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων, που άρχισε να λειτουργεί το φθινόπωρο του 2020. Τα κράτη μέλη της ΕΕ χορήγησαν εγγυήσεις ύψους σχεδόν 25 δισ. ευρώ που θα επιτρέψουν στον Όμιλο ΕΤΕπ να παράσχει πρόσθετη χρηματοδότηση, κυρίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την κρίση.

Πρόοδος προς τη μετεξέλιξη της ΕΤΕπ σε κλιματική τράπεζα της ΕΕ

Παράλληλα, η ΕΤΕπ τήρησε την υπόσχεσή της να αυξήσει τις πράσινες επενδύσεις και να καταστεί η κλιματική τράπεζα της ΕΕ. Το μερίδιο των χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ που αφορούσε έργα σχετικά με τη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα αυξήθηκε πέρυσι από 34% σε 40%, παρά την κρίση του κορωνοϊού, προσεγγίζοντας τον στόχο του 50% που είχε θέσει η τράπεζα της ΕΕ. Στόχος του Ομίλου ΕΤΕπ είναι να κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους 1 τρισ. ευρώ για το κλίμα και το περιβάλλον έως το τέλος της δεκαετίας. Τον Νοέμβριο 2020 το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ ενέκρινε τον Χάρτη Πορείας της Κλιματικής Τράπεζας, ο οποίος καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΤΕπ θα επιτύχει αυτούς τους φιλόδοξους στόχους. Ο Χάρτης Πορείας προβλέπει τη σταδιακή παύση της χρηματοδότησης έργων με υψηλές εκπομπές, όπως οι επεκτάσεις αερολιμένων, και θέτει αυστηρά κριτήρια για τη χρηματοδότηση άλλων έργων, όπως οι αυτοκινητόδρομοι, ενώ η Τράπεζα έχει ήδη ανακοινώσει τον τερματισμό της χρηματοδότησης έργων φυσικού αερίου που δεν διαθέτουν μηχανισμό μείωσης των εκπομπών.

«Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής δεν μπορεί να περιμένει το τέλος της πανδημίας. Η κρίση COVID-19 δεν είναι λόγος για να σταματήσει ο αγώνας κατά των κλιματικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Ο Όμιλος ΕΤΕπ έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο στο πλαίσιο του Χάρτη Πορείας της Κλιματικής Τράπεζας. Καλώ και τα άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να υιοθετήσουν παρόμοια στάση όσον αφορά τα έργα που δεν είναι βιώσιμα από περιβαλλοντική άποψη. Αντί να χρηματοδοτούμε στοιχεία ενεργητικού που αύριο θα αναγκαστούμε να τα διαγράψουμε, πρέπει να επενδύουμε στην ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη βιώσιμη κινητικότητα και την πράσινη καινοτομία. Χρειάζεται να επενδύσουμε μαζικά σε μια πράσινη ανάκαμψη», δήλωσε ο κ. Hoyer.

Κίνδυνος διεύρυνσης του επενδυτικού κενού στην Ευρώπη

Οι φιλοδοξίες της Ευρώπης για πράσινη ανάκαμψη απειλούνται από μια διεύρυνση του επενδυτικού κενού, όπως αναφέρει η νέα έκθεση της ΕΤΕπ για τις επενδύσεις (EIB Investment Report). Σύμφωνα με την έκθεση, που πρόκειται να δημοσιευθεί την Πέμπτη 21 Ιανουαρίου, 45% των επιχειρήσεων στην ΕΕ προβλέπουν ότι θα μειώσουν τις επενδύσεις τους μετά το τέλος της κρίσης, ενώ μόνο 6% προβλέπουν ότι θα τις αυξήσουν. Η έκθεση τονίζει ότι οι επιχειρήσεις έχουν επίγνωση της επείγουσας ανάγκης να επενδύσουν, ιδίως στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό και στη δράση για το κλίμα, αλλά η κρίση της νόσου COVID-19 τους στερεί τα μέσα για να το πράξουν.

«Πρέπει να ανησυχούμε για την τεράστια μείωση των επενδυτικών προθέσεων λόγω του κορωνοϊού. Η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει έδαφος στον παγκόσμιο ανταγωνισμό αν δεν κινητοποιήσει περισσότερα κεφάλαια για την καινοτομία», δήλωσε ο κ. Hoyer. «Ταυτόχρονα όμως πρέπει να μας ενθαρρύνει η επιτυχία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων, χρηματοδοτικού πυλώνα του σχεδίου Γιούνκερ, το οποίο πέτυχε τον διευρυμένο στόχο του για κινητοποίηση επενδύσεων ύψους 500 δισ. ευρώ ήδη το περασμένο καλοκαίρι, νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα. Αποδείξαμε ότι με δημιουργικά μέσα και με την κατάλληλη συμπληρωματικότητα μεταξύ χρηματοδοτικών μέσων και δημοσιονομικής στήριξης, μια σχετικά μικρή ποσότητα δημόσιου χρήματος μπορεί να προσελκύσει τεράστια ποσά ιδιωτικών επενδύσεων σε έργα που διαφορετικά θα δυσκολεύονταν να βρουν χρηματοδότηση».

Έτος ρεκόρ για το ΕΤαΕ

Ένα άλλο παράδειγμα πολύ αποδοτικής χρήσης των δημόσιων πόρων είναι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ), η θυγατρική της ΕΤΕπ που στηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το ΕΤαΕ γνώρισε ένα ακόμη έτος ρεκόρ υπογράφοντας πράξεις συνολικού ύψους 12,9 δισ. ευρώ, ποσό που αντιπροσώπευε αύξηση κατά 26% σε σχέση με το 2019. Το ΕΤαΕ κινητοποίησε πολύτιμη χρηματοδότηση για περισσότερες από 330 000 ΜΜΕ και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

Οι χρηματοδοτικές πράξεις που υπογράφηκαν πέρυσι θα εξασφαλίσουν ανακαινισμένες ή νέες κοινωνικές και οικονομικά προσιτές κατοικίες σε σχεδόν 66 000 νοικοκυριά και ευρυζωνικές υπηρεσίες υψηλής ταχύτητας σε 1,4 εκατομμύρια νοικοκυριά. Χάρη στη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ, 280 εκατομμύρια άνθρωποι θα εμβολιαστούν κατά της νόσου COVID-19, σχεδόν 30 εκατομμύρια θα αποκτήσουν πρόσβαση σε ασφαλέστερο πόσιμο νερό και πάνω από 15 εκατομμύρια θα επωφεληθούν από βελτιωμένες εγκαταστάσεις υγιεινής. Θα φυτευτούν περισσότερα από 1 450 000 στρέμματα νέων δασών και η ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 10 GW, εκ των οποίων το 83% θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Πρόκειται για μερικά μόνο παραδείγματα του απτού αντίκτυπου που έχουν οι επενδύσεις του Ομίλου ΕΤΕπ στη ζωή των ανθρώπων στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Επενδύσεις σε ολόκληρο τον κόσμο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής

Η πανδημία COVID-19 και η κλιματική κρίση αποτελούν διττή πρόκληση για ολόκληρο τον πλανήτη και γι’ αυτό ο Όμιλος ΕΤΕπ ενέτεινε τις προσπάθειές του για παροχή στήριξης στις γειτονικές χώρες της ΕΕ, στην Αφρική και σε άλλες περιοχές. Το 13% των χρηματοδοτήσεών του πέρυσι – ήτοι 10,2 δισ. ευρώ – διατέθηκε σε χώρες εκτός ΕΕ, βοηθώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτύχει τους στόχους πολιτικής της, βελτιώνοντας τις ζωές των ανθρώπων, εκσυγχρονίζοντας συστήματα υγείας και ενισχύοντας την οικονομική ανθεκτικότητα. Η τράπεζα της ΕΕ κατέγραψε ρεκόρ χρηματοδοτήσεων στην Αφρική, υπογράφοντας δάνεια συνολικού ύψους άνω των 4,7 δισ. ευρώ, ήτοι αύξηση κατά 50% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Επιτύχαμε τον στόχο του SheInvest, της πρωτοβουλίας μας με στόχο την κινητοποίηση επενδύσεων ύψους 1 δισ. ευρώ για την προώθηση της ισότητας των φύλων και την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών στην Αφρική.

«Ο Όμιλος ΕΤΕπ επικεντρώνει τις προσπάθειές του στην παροχή βοήθειας σε ορισμένες από τις πλέον ευάλωτες χώρες, όπου τα μέσα βιοπορισμού των ανθρώπων απειλούνται σήμερα από την κλιματική κρίση. Ένα παράδειγμα είναι η πρόσφατα ανακοινωθείσα συμμετοχή μας στην πρωτοβουλία «Μεγάλο Πράσινο Τείχος», η οποία παρέχει χρηματοδοτική και τεχνική βοήθεια για τη βιώσιμη γεωργία, την καθαρή ενέργεια, την ύδρευση, τις υποδομές και τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα σε 11 χώρες του Σαχέλ», δήλωσε ο κ. Hoyer.

Ηγετικός ρόλος στην προσέλκυση κεφαλαίων από βιώσιμους επενδυτές

Για τη χρηματοδότηση αυτών των δραστηριοτήτων, ο Όμιλος ΕΤΕπ έχει προσθέσει τη βιοποικιλότητα στο φάσμα των επενδύσεων που χρηματοδοτεί μέσω των Ομολόγων Στήριξης της Βιωσιμότητας, τα οποία αποτελούν την πιο πρόσφατη προσθήκη στην οικογένεια ομολόγων του. Η ΕΤΕπ, η οποία χρηματοδοτεί τις δραστηριότητές της δανειζόμενη κεφάλαια από την παγκόσμια κεφαλαιαγορά και έχει πιστοληπτική διαβάθμιση «AAA», ήταν ήδη πρωτοπόρος στην αγορά πράσινων ομολόγων: εξέδωσε το πρώτο πράσινο ομόλογό της το 2007 και σήμερα ηγείται της αγοράς με όγκο εκδόσεων άνω των 35 δισ. ευρώ. Πέρυσι η ΕΤΕπ δανείστηκε συνολικά 70 δισ. ευρώ από διεθνείς επενδυτές – σχεδόν 20 δισ. ευρώ περισσότερα από ό,τι το προηγούμενο έτος.

«Η ΕΤΕπ δεν είναι απλώς ο μεγαλύτερος πολυμερής χρηματοδότης στον κόσμο: καθώς χρηματοδοτείται από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, είναι επίσης ο μεγαλύτερος πολυμερής δανειολήπτης στον κόσμο. Η δημιουργική προσέγγιση της Τράπεζας όσον αφορά τον δανεισμό της θέτει πρότυπα ευαισθητοποιώντας τους επενδυτές ως προς τη δυνατότητά τους να διαμορφώνουν και να υποστηρίζουν τις σωστές πολιτικές. Τα «Ομόλογα Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης» και τα «Ομόλογα Στήριξης της Βιωσιμότητας» της ΕΤΕπ είχαν θεωρηθεί παρακινδυνευμένο στοίχημα όταν τα εγκαινιάσαμε. Τώρα θέτουν πρότυπα τα οποία όλοι θέλουν να τηρήσουν, ενισχύοντας έτσι την πράσινη οικονομία παγκοσμίως», δήλωσε ο κ. Hoyer.