Ook kleinere gemeenten zijn gewonnen voor ‘Smart Cities’ - Vandaag 18 maart 2016 is het nieuwe administratief centrum van Bierbeek plechtig in gebruik genomen in aanwezigheid van en vertegenwoordigers van de Europese Investeringsbank en Belfius. Door het OCMW en het gemeentebestuur - en zelfs het bijkantoor van de politie - in éénzelfde energiezuinig gemeentehuis samen te brengen, slaagt Bierbeek erin haar bewoners een verbeterde dienstverlening aan te bieden en bewijst het vooral dat duurzaam bouwen perfect haalbaar en betaalbaar is voor lokale overheden, inclusief voor de kleinere gemeenten. ‘Smart Cities’ zitten nu duidelijk in de lift en de doordachte en strategische aanpak van Bierbeek toont aan dat ook landelijke gemeenten op hun niveau hun steentje kunnen bijdragen tot de realisatie van de Europese klimaatdoelstellingen.
Toen de gemeente Bierbeek in 2009 het plan opvatte om een gloednieuw administratief centrum te bouwen werd meteen de nadruk gelegd op de efficiëntere dienstverlening die hieruit moest voortvloeien, maar ook op de bereikbaarheid en het ecologische en duurzame karakter van het gebouw.
- Met het nieuwe gemeentehuis wou Bierbeek immers het voorbeeld geven op het vlak van energie-efficiëntie. Het gebouw voldoet architecturaal nu al volledig aan de BEN-normen (K-peil: 39) die vanaf 2019 voor openbare gebouwen verplicht zijn;
- Voor de verwarming van het gebouw besliste Bierbeek gebruik te maken van een biomassa-installatie die op termijn snoeihout uit de holle wegen en houtkanten kan valoriseren;
- De kostprijs van dit energiezuinige gemeentehuis verschilt niet veel van de kostprijs van een vergelijkbaar ‘klassiek’ gemeentehuis, waarmee Bierbeek bewijst dat duurzaam bouwen perfect haalbaar is voor een openbaar bestuur;
- Ook het verbeteren van de dienstverlening stond centraal in dit project: door het gemeentebestuur en het OCMW fysiek op één locatie samen te brengen wordt zowel de interne als de externe dienstverlening verbeterd. De gemeentediensten en het OCMW kunnen beter en gemakkelijker samenwerken. Ook de politie heeft een bijkantoor in hetzelfde gebouw. Bovendien werd het gemeentehuis geïntegreerd met het cultuur- en sportcentrum De Borre, wat o.m. synergieën mogelijk maakt voor het gemeenschappelijk gebruik van vergaderzalen en ontmoetingsruimtes;
- De gemeente Bierbeek gaat ook resoluut voor zachte mobiliteit. Daarom werd met De Lijn samengewerkt om van het nieuwe administratief centrum een knooppunt voor de buslijnen te maken. Op deze manier kan iedereen in het volledige grondgebied met één bustraject aan of in de buurt van het gemeentehuis en De Borre geraken. Voor wie liever met de fiets komt wordt ook voorzien in voldoende fietsenstallingen.
- Bij het inrichten van het gebouw werd ook de nodige aandacht geschonken aan de toegankelijkheid voor mensen met een lichamelijke beperking.
Bij de analyse van het dossier bleek heel duidelijk dat dit project echt getuigde van een slimme, strategische, geïntegreerde en duurzame aanpak. Het sloot perfect aan bij de EU2020-objectieven op het vlak van onder andere energie-efficiëntie en duurzame mobiliteit, en kwam hierdoor dus zeker in aanmerking voor het financieringsprogramma ‘Smart Cities & Sustainable Development’ van Belfius en de Europese Investeringsbank. Bierbeek behoorde bij de eerste besturen die van deze unieke en voordelige financiering konden genieten.
De werkzaamheden gingen van start in januari 2014 en waren voltooid begin maart 2016. Het totaalbudget bedroeg 6.280.907 EUR, waarvan 4.625.000 EUR gedekt is door een krediet bij Belfius en de EIB.
Burgemeester Johan Vanhulst : “Als goede huisvader zochten we verschillende manieren om de bouw van het nieuwe gemeentehuis betaalbaar te houden. Het feit dat de Europese Investeringsbank en Belfius door het 'Smart Cities'-programma mee de lasten van onze lening betalen, kunnen wij alleen maar toejuichen. Het is tevens een bevestiging van onze duurzame en doordachte aanpak van dit bouwproject, waarbij verschillende gemeentelijke diensten gecentraliseerd worden.”
Programma Belfius-EIB ‘Smart Cities & Sustainable Development’
Het financieringsprogramma ‘Smart Cities & Sustainable Development‘, dat onlangs bekroond werd door het Britse magazine World Finance, stelt de Belgische lokale besturen 400 miljoen euro ter beschikking om ‘slimme en duurzame’ projecten te realiseren die kaderen in een ‘Smart Cities’-beleid en dus bijzondere aandacht hebben voor mobiliteit, stadsontwikkeling en/of energie-efficiëntie.
Het is de bedoeling de leningskosten voor gemeenten, OCMW's of intercommunales zoveel mogelijk te verlichten, om hen te ondersteunen in hun vernieuwende en duurzame initiatieven. De helft van de middelen wordt ingebracht door de EIB, de andere helft door Belfius.
Anderhalf jaar na de lancering is de balans ronduit positief. Dankzij dit programma werden al heel wat gefinancierde projecten (bijna) gerealiseerd, zoals de nieuwe stadhuizen van Gembloers en Bierbeek, BEN-assistentiewoningen in Schelle, een CNG-installatie voor de intercommunale voor afvalbeheer IMOG in Harelbeke of de renovatie van het stadscentrum van Deinze. En er liggen nog veel andere dossiers ter studie. De ‘Smart Cities’ zitten duidelijk in de lift in België, en zoals het voorbeeld van Bierbeek toont, is die dynamiek niet alleen aanwezig in de grote steden. Ook kleine gemeenten kunnen op de kar springen.
Pim van Ballekom, vicevoorzitter van de EIB, is opgetogen over het succes van het programma ‘Smart Cities & Sustainable Development’: "Het programma ‘Smart Cities & Sustainable Development’ is een primeur in België, maar ook in Europa. Het wil een echte dynamiek op gang brengen rond de ‘Smart Cities’, opdat het de nieuwe norm zou worden bij het inrichten van de steden en gemeenten van morgen. Slimme, inclusieve en duurzame projecten zoals ze worden voorgestaan door de strategie ‘Europa 2020’ van de Europese Unie, worden de groeivectoren voor die entiteiten, wat ten goede zal komen aan hun inwoners".
Dirk Gyselinck, lid van het directiecomité van Belfius Bank, voegde daaraan toe: "Steden die aantrekkelijk willen blijven, hebben ongeacht hun omvang geen andere keuze dan ‘Smart’ te worden. Het ontbreekt dan wel niet aan ideeën, maar de financiering vormt nog te vaak een struikelblok voor de concrete uitvoering van de projecten op het terrein. Het is precies om de talloze duurzame projecten die nog in de plannings- of ontwerpfase zitten in de vier uithoeken van het land, gemakkelijker te kunnen realiseren dat Belfius samen met de EIB het programma ‘Smart Cities & Sustainable Development’ heeft uitgewerkt."
Meer informatie over de EIB en de inspanningen die ze levert voor het klimaat
Meer details over de strategie 'Smart Cities' van Belfius
