- W 2023 roku Polska otrzymała niemal 5,1 miliarda euro finansowania od Grupy EBI.
- Inwestycje wsparły rozwój regionalny, transformację energetyczną oraz rozwój przedsiębiorczości.
- Wsparcie dla transformacji energetycznej w ramach programu RePowerEU wzrosło o 80% w porównaniu z 2022 rokiem.
- Finansowanie projektów przyjaznych dla klimatu osiągnęło 52% całości inwestycji Grupy EBI w Polsce.
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) utrzymał silne zaangażowanie w finansowanie w Polsce, udzielając prawie 5,1 miliarda euro finansowania w 2023 roku, co w dużej mierze odpowiadało całkowitemu wsparciu w poprzednim roku (2022) w wysokości 5,45 miliarda euro. Finansowanie z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) wyniosło 4,67 miliarda euro oraz 632 miliony euro od Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI), z czego 255 milionów euro przypadło na projekty pokrywające się.
Finansowanie transformacji energetycznej w Polsce wzrosło o 80% w stosunku do 2022 roku i wyniosło 1,78 miliarda euro. Wsparcie dla rozwoju regionów i miast osiągnęło poziom 2,33 miliarda euro. Małe i średnie przedsiębiorstwa oraz firmy o średniej kapitalizacji otrzymały 633 miliony euro finansowania. Poziom inwestycji Banku w projekty innowacyjne oraz we wsparcie kapitału ludzkiego wyniósł 360 milionów euro. Udział zielonego finansowania i zaangażowanie w projekty przyjazne klimatowi wzrosło do 52% z 49% w 2022 roku.
„EBI aktywnie przyczynia się do zrównoważonej transformacji sektora energetycznego w Polsce” - powiedziała wiceprezes EBI, prof. Teresa Czerwińska. „Do naszych priorytetów należy też finansowanie innowacji i promowanie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Dzięki tym inwestycjom EBI wspiera miejsca pracy, stymuluje wzrost gospodarczy i umacnia pozycję Polski wśród gospodarek Unii Europejskiej”.
„Obecne wyzwania, z którymi wszyscy się mierzymy - począwszy od transformacji energetycznej, przeciwdziałania skutkom zmian klimatycznych, przez poprawę konkurencyjności europejskich gospodarek, aż po potrzebę radykalnego zwiększenia gotowości obronnej Europy - sprawiają, że kraje członkowskie UE muszą działać szybko i solidarnie. Europejski Bank Inwestycyjny od wielu lat jest w centrum wielu tych działań i jestem pewny, że tak pozostanie. Szczególnie liczymy na współpracę z EBI w obszarze finansowania potrzeb w zakresie obrony i bezpieczeństwa. Temat ten jest elementem rozmów na szczeblu liderów UE oraz posiedzeń Rady Ecofin.” - powiedział Minister Finansów Andrzej Domański.
Inwestycje w inicjatywy RePowerEU i InvestEU w znacznym stopniu przyczyniły się do wsparcia finansowego EBI w Polsce.
Z kwoty 1,78 miliarda euro na transformację energetyczną, 610 milionów euro, częściowo wsparte przez InvestEU, zainwestowano w rozwój jednej z największych farm wiatrowych na świecie (i pierwszej na Morzu Bałtyckim) budowanej przez Baltic Power. Ponadto, PGE i Enea otrzymały odpowiednio 1,4 miliarda złotych i 1 miliard złotych na rozwój i modernizację sieci dystrybucji energii. Projekty te mają znaczenie strategiczne i są zgodne z planem RePowerEU mającym na celu zwiększenie udziału energii odnawialnej w sektorze energetycznym, poprawę efektywności energetycznej oraz wzmocnienie niezależności energetycznej Unii Europejskiej.
W celu zwiększenia efektywności energetycznej w Polsce, EBI podpisał szereg umów, w tym 1,5 miliarda złotych dla sieci supermarketów Biedronka. Inwestycja ta uczyni sklepy bardziej przyjaznymi dla środowiska poprzez modernizację budynków i wdrożenie innych technicznych innowacji. EBI udzielił również finansowania w wysokości 104 milionów euro dla producenta żywności Maspex na modernizację zakładów produkcyjnych.
Aby wesprzeć udział podmiotów publicznych i prywatnych w transformacji energetycznej, EBI zainicjował europejski program pomocy lokalnej energetyce, czyli program ELENA (European Local ENergy Assistance), który zapewnia wsparcie techniczne dla inwestycji w efektywność energetyczną i energię odnawialną w budynkach i transporcie miejskim. Wśród działań ELENA w 2023 roku znalazła się pomoc dla Mazowieckiej Agencji Energetycznej w przygotowaniu około 100 budynków użyteczności publicznej do modernizacji zwiększających efektywność energetyczną oraz instalacji systemów odnawialnej energii na potrzeby produkcji ciepła i energii elektrycznej.
W latach 2019-2023 całkowita inwestycja Grupy EBI w transformację polskiego sektora energetycznego wyniosła 4,75 miliarda euro.
W ramach programu InvestEU, w 2023 roku, EBI wsparł innowacyjne polskie przedsiębiorstwa i podpisał umowy z polską firmą medyczną SDS Optic na rozwój przełomowej technologii wykrywania raka oraz z producentem mebli Tylko w celu wzmocnienia obszaru badań i rozwoju.
Przez ostatnie pięć lat inwestycje Grupy EBI w innowacje, cyfryzację i kapitał ludzki w Polsce wyniosły 4,3 miliarda euro.
Polskie regiony i miasta stały się bardziej zielone i bardziej inkluzyjne dzięki wsparciu Grupy EBI.
W 2023 roku EBI wspierał zrównoważony rozwój polskich miast, udzielając finansowania w wysokości 2,33 miliarda euro. Finansowanie było skierowane na projekty zrównoważonego rozwoju infrastruktury w miastach takich jak Tychy, Dąbrowa Górnicza, Szczecin, Kraków, Wrocław i Gdańsk.
Jednym z przykładów było porozumienie finansowe w wysokości 33 milionów euro na modernizację taboru tramwajowego w Krakowie. Kolejne finansowanie w Krakowie, na kwotę 244 milionów złotych, EBI udzielił dla Uniwersytetu Jagiellońskiego na budowę i wyposażenie obiektów dydaktycznych i badawczych na jego kampusie medycznym - Collegium Medicum.
W obszarze transportu drogowego w Polsce EBI w ubiegłym roku zintensyfikował współpracę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego w zakresie modernizacji polskich dróg będących częścią Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T).
EBI przekazał 450 milionów euro na budowę drogi ekspresowej S6 łączącej Koszalin i Bożepole. Równolegle EBI przeznaczył dodatkowe 450 milionów euro na sfinansowanie budowy autostrady A2 między Mińskiem Mazowieckim a Białą Podlaską. Te inwestycje nie tylko pomagają w rozwoju infrastruktury, ale także wspierają nadrzędny cel EBI, jakim jest wzmacnianie rozwoju gospodarczego i mobilności w Polsce.
W innych działaniach promujących rozwój polskich regionów w zeszłym roku, program EBI - JASPERS (Joint Assistance to Support Projects in European Regions) wspierał inicjatywy w zakresie gospodarki wodnej, ograniczania skutków powodzi i redukcji emisji pochodzącej z transportu.
W latach 2019-2023 inwestycje Grupy EBI w zrównoważony rozwój regionalny wyniosły 11,91 miliarda euro.
Grupa EBI wzmacnia rolę sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce jako kluczowego czynnika dla rozwoju gospodarczego.
Łączna kwota 633 milionów euro finansowania Grupy EBI wsparła ponad 47 700 polskich MŚP oraz pomogła utrzymać prawie 450 000 miejsc pracy. Umowy z Pekao Leasing, Europejskim Funduszem Leasingowym i Credit Agricole ułatwiły finansowanie inwestycji zielonych, innowacji oraz przedsiębiorczości kobiet. Ponadto inwestycje EFI na polskim rynku kapitałowym venture capital w celu wsparcia najbardziej innowacyjnych firm w Polsce wyniosły 153 miliony euro w 2023 roku.
W latach 2019-2023 wsparcie Grupy EBI dla MŚP i średnich przedsiębiorstw wyniosło 6,62 miliarda euro.
Informacje ogólne
Europejski Bank Inwestycyjny (ElB) jest instytucją Unii Europejskiej udzielającą pożyczek długoterminowych, której właścicielem są jej państwa członkowskie. Finansuje inwestycje, które przyczyniają się do realizacji celów polityki UE. Projekty EBI zwiększają konkurencyjność, stymulują innowacje, promują zrównoważony rozwój, zwiększają spójność społeczną i terytorialną oraz wspierają sprawiedliwe i szybkie przejście do neutralności klimatycznej.
Grupa EBI, do której należy również Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI), podpisała w 2023 r. nowe finansowanie o łącznej wartości 88 miliardów euro na ponad 900 projektów. Oczekuje się, że zobowiązania te uruchomią inwestycje o wartości około 320 miliardów euro, wspierając 400 000 przedsiębiorstw i 5,4 miliona miejsc pracy.
Wszystkie projekty finansowane przez Grupę EBI są zgodne z Porozumieniem Klimatycznym z Paryża. Grupa EBI nie finansuje inwestycji w paliwa kopalne. Jesteśmy na dobrej drodze do wywiązania się z naszego zobowiązania do wsparcia 1 biliona euro na inwestycje w zrównoważony rozwój klimatyczny i środowiskowy w dekadzie do 2030 r., zgodnie z planem działania naszego Banku. Ponad połowa rocznego finansowania Grupy EBI wspiera projekty bezpośrednio przyczyniające się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej oraz do zdrowszego środowiska.
Około połowa finansowania EBI w UE skierowana jest do regionów objętych polityką spójności, gdzie dochód na mieszkańca jest niższy. Podkreśla to zaangażowanie Banku we wspieranie wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu i konwergencji standardów życia.
