- Nederlandse bedrijven lopen ver voor in Europa als het gaat om innovatie en het gebruik van geavanceerde digitale technologieën, met name generatieve AI.
- Vrijwel alle Nederlandse bedrijven investeren in energie-efficiëntie, waarbij een groeiend aandeel de groene transitie ook als een kans ziet.
- De beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel en onzekerheid over de toekomst zijn de belangrijkste belemmeringen voor investeringen, hoewel ook andere factoren (infrastructuur, regelgeving, energie) een rol spelen.
Uit de jaarlijkse ‘Investment Survey’ van de Europese Investeringsbank (EIB) - hier te downloaden - blijkt dat Nederland tot de koplopers in Europa behoort wat betreft de gebruik van digitale technologieën en kunstmatige intelligentie. Nederlandse bedrijven geven aan veel vaker meerdere geavanceerde digitale technologieën toe te passen dan bedrijven in andere EU-landen (65% tegen 51% in de EU). Het land heeft ook een van de hoogste scores als het gaat om generatieve AI, waarbij toegang tot digitale infrastructuur dan ook nauwelijks als een investeringsbelemmering wordt gezien in vergelijking met het EU-gemiddelde. Deze positieve trends zullen de concurrentiekracht van het land ondersteunen.
"Zeker in het gebruik van nieuwe digitale technologieën maakt Nederland echt zijn reputatie als innovatieland waar," aldus EIB Group Chief Economist Debora Revoltella. "Dat Nederlandse bedrijven voorop lopen op het gebied van innovatie en AI toont aan dat, met het juiste investeringsklimaat en financieringsmogelijkheden, het potentieel van Europa enorm is – iets waar de EIB Groep prioriteit aan geeft door bijvoorbeeld snelgroeiende, innovatieve bedrijven te financieren via het European Tech Champions Initiative (ETCI). Het is dan ook geweldig om te zien dat de Nederlandse overheid 200 miljoen euro opzij heeft gezet voor ETCI 2.0, en daarmee het voortouw neemt bij een voor Europa cruciaal onderwerp."
Verder zien Nederlandse bedrijven de groene transitie steeds vaker als een kans; 39% van de bedrijven is hier positief over, tegenover slechts 28% een jaar geleden. De enquête, die meer dan 12.000 EU-bedrijven en ruim 800 bedrijven uit de VS omvatte (datameting: april-juli 2025), laat ook zien dat 98% van de Nederlandse bedrijven direct investeert in maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen die klimaatverandering veroorzaken te verminderen. Nederland behoort ook tot de top 3 van Europa als het gaat om investeringen in energie-efficiëntie. Dit toont aan dat bedrijven stappen ondernemen om het probleem van hoge energiekosten aan te pakken, wat meer dan de helft van hen als een investeringsbelemmering noemt.
Andere remmen op investeringen zijn de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel (genoemd door 89% van de Nederlandse respondenten), onzekerheid over de toekomst (72%), regelgeving (66%), energiekosten (53%) en transportinfrastructuur (25%). Over het algemeen blijft het investeringssentiment in Nederland echter positief en steekt het gunstig af tegen het EU-gemiddelde, ondanks de uitdagende geopolitieke situatie. Meer dan negen op de tien Nederlandse bedrijven investeren (93%), waar dat gemiddeld in de EU 86% is.
De resultaten van de enquête worden verwerkt in het jaarlijkse Investment Report van de Economische Onderzoeksafdeling van de EIB Groep, dat de investeringsvooruitzichten voor de Europese economie in kaart brengt. Het volledige landenrapport over Nederland is hier beschikbaar: https://www.eib.org/en/publications/20250218-econ-eibis-2025-netherlands
Achtergrondinformatie
De Europese Investeringsbank (EIB) is de langetermijnfinancieringsinstelling van de Europese Unie, eigendom van de lidstaten. Rondom de acht kernprioriteiten financieren wij investeringen die bijdragen aan EU-beleidsdoelstellingen op het gebied van klimaat en milieu, digitalisering en technologische innovatie, veiligheid en defensie, cohesie, landbouw en bio-economie, sociale infrastructuur, en de kapitaalmarktenunie, om zo een sterker Europa in een vreedzamere en welvarender wereld te ondersteunen.
De EIB Groep, waartoe ook het Europees Investeringsfonds (EIF) behoort, tekende in 2024 bijna €89 miljard aan nieuwe financiering voor meer dan 900 impactvolle projecten, waarmee de concurrentiekracht en veiligheid van Europa worden versterkt.
In Nederland bereikte de EIB Groep in 2024 een financieringsvolume van €3,1 miljard, met focus op sociale infrastructuur, bescherming tegen overstromingen en steun voor innovatieve bedrijven.