- De EIB en de Nationale Bank van België organiseren een digitale conferentie en presenteren de resultaten van het EIB-investeringsrapport en het EIB-onderzoek naar investeringen (EIBIS) voor Europa, en voor België in het bijzonder
- De invloed van de coronacrisis op het Belgisch investeringsklimaat en de nog altijd zeer onzekere vooruitzichten vormen de belangrijkste belemmering voor investeringen
- Belgische bedrijven presteren goed op het gebied van innovatie en digitalisering, maar moeten zich meer inspannen voor een koolstofarme toekomst om hun concurrentievermogen te verbeteren en de achterstand op hun EU-collega’s in te halen
- EIB-vicepresident Kris Peeters bevestigt EIB-steun voor economische veerkracht, groen en digitaal herstel
Het Belgisch Financieel Forum van de Nationale Bank van België (NBB) en de Europese Investeringsbank (EIB) organiseerden op vrijdag 30 april 2020 gezamenlijk een webinar met de naam “Investeren voor een duurzaam herstel in België”. De bijeenkomst bood 700 vertegenwoordigers uit alle sectoren en uit de financiële wereld een goede gelegenheid om te debatteren over de economische uitdagingen waar Belgische bedrijven op korte en lange termijn voor staan.
Uitgangspunt van de webinar vormde het EIB-onderzoek naar investeringen voor België, waaruit sterke en zwakke punten naar voren kwamen, alsmede de uitdagingen die Belgische bedrijven op hun weg uit de pandemie zullen tegenkomen. Ondernemers, financiers en deskundigen wisselden standpunten uit tijdens een paneldiscussie over de investeringsdynamiek en investeringsbehoeften in België.
De pandemie had grote gevolgen voor de investeringsactiviteit in België. Bedrijven kampen met aanzienlijke omzetverliezen die van invloed zijn op hun investeringsstrategieën. Het bepalen van bedrijfsbehoeften en het stellen van prioriteiten is cruciaal voor een snel en solide herstel.
EIB-vicepresident Kris Peeters, die samen met NBB-gouverneur Pierre Wunsch de aftrap voor de bijeenkomst gaf, zei: “Hoewel de jongste berichten vanuit de gezondheidszorg hoopvol zijn en we weten dat een snel economisch herstel gezien de aard van de crisis mogelijk is, blijft de onzekerheid zeer groot. Uit EIBIS blijkt dat onzekerheid over de toekomst in België vaker dan elders in de EU genoemd wordt als de belangrijkste belemmering voor investeringsactiviteit, die weliswaar tekenen van herstel vertoont maar nog steeds onder het niveau van vóór de crisis blijft. Ik zeg het heel nadrukkelijk: de EIB staat als vertrouwde partner klaar om Belgische bedrijven en autoriteiten in deze moeilijke tijd te steunen en hen te helpen hun programma’s en investeringsprojecten uit te voeren.”
De belangrijkste bevindingen wijzen op toenemende investeringsbehoeften in de toekomst – digitale technologieën zijn gewild
De vooruitzichten voor bedrijfsinvesteringen zijn zeer onzeker. In 2020 werd de Belgische economie zwaar getroffen door de coronauitbraak, omdat de binnenlandse vraag leed onder de beperkende maatregelen en een grote daling van het vertrouwen – slechts de helft van de Belgische bedrijven meldde zijn volledige capaciteit (of meer) te benutten en 20% verwachtte een blijvende daling van de werkgelegenheid.
Net als in heel Europa namen ook de investeringen af en bijna de helft van de bedrijven (46%) die aan het onderzoek deelnamen, gaf aan dat zij er nog steeds van uitgaan dat ze vanwege de pandemie minder zullen investeren. Bijna twee van de vijf bedrijven (39%) met investeringsplannen voor het lopende boekjaar zijn van plan om, vanwege corona, van hun investeringen af te zien of deze uit te stellen. Dit percentage ligt iets boven het EU-gemiddelde (35%). Deze opvattingen duiden op toenemende investeringsbehoeften in de toekomst en zo’n 66% gaf aan te moeten investeren in digitale technologieën om de negatieve gevolgen van corona aan te pakken.
Innovatie wint terrein in België
Bijna de helft van alle bedrijven in België (45%) ontwikkelde of introduceerde nieuwe producten, processen of diensten als onderdeel van zijn investeringsactiviteit, waarbij een vijfde (20%) overging tot innovatie die nieuw is voor het land of zelfs voor de wereld. Iets meer dan twee op de drie bedrijven (68%) hebben de digitale technologieën waarnaar hen werd gevraagd geheel of gedeeltelijk geïmplementeerd.
Op de goede weg, maar investeren in energie-efficiëntie kan beter
80% van de Belgische bedrijven heeft “reeds geïnvesteerd” of is de komende drie jaar “van plan te investeren” in maatregelen tegen klimaatverandering (boven het EU-gemiddelde). Maar het blijkt dat een relatief lager percentage van de Belgische bedrijven (40% versus 47% onder EU-collega’s) heeft geïnvesteerd in maatregelen ter verbetering van hun energie-efficiëntie. Dit verschil zien we ook terug in het aandeel van het investeringsbudget dat Belgische bedrijven hieraan uitgeven (een kleine 7%) in vergelijking met het EU-gemiddelde (12%). Belgische bedrijven lijken zich meer zorgen te maken over de impact die de transitie naar een koolstofarme toekomst zal hebben op hun toeleveringsketens. Over de impact die de transitie zal hebben op de vraag naar producten en hun reputatie zijn ze optimistischer.
Belangrijkste belemmeringen voor investeringen
Net als in de meeste EU-lidstaten worden de beschikbaarheid van geschoold personeel, onzekerheid over de toekomst en regelgeving voor bedrijven gezien als de belangrijkste belemmeringen voor investeringen. Daarom vragen Belgische bedrijven om meer overheidsinvesteringen in beroepsopleidingen en hoger onderwijs. Tegelijkertijd benadrukken ze het belang van investeringen in vervoersnetwerken met het oog op hun concurrentievermogen en goed functionerende markten. In vergelijking met EIBIS 2019 ziet een toenemend aantal bedrijven (50% versus 36%) de vraag naar producten/diensten als een belemmering voor investeringen op lange termijn.
Als het gaat om investeren, lijken financiële omstandigheden voor Belgische bedrijven een beperkte bron van zorg te zijn, behalve voor kleine bedrijven. Maar er bestaat consensus over de stelling dat België de thans gunstige financieringsvoorwaarden moet benutten om de focus van de overheidsuitgaven te verschuiven naar infrastructuur, vaardigheden en onderwijs ter bevordering van productiviteitsgroei en inclusiviteit.
Dit landenoverzicht is gebaseerd op interviews met 480 bedrijven in België, die werden gehouden tussen april en juli 2020. Het onderzoek is onderdeel van het jaarlijkse onderzoek van de EIB-Groep naar investeringen en de financiering ervan (EIBIS), een EU-breed onderzoek onder 13.500 bedrijven. Hiermee wordt kwantitatieve informatie verzameld over de investeringen van zowel kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) als grotere vennootschappen, hun financieringsbehoeften en de problemen waar zij tegenaan lopen.
In combinatie met het EIB-investeringsrapport geeft EIBIS een overzicht van de conjuncturele en structurele dynamiek achter investeringen en de financiering ervan in Europa. Dit zorgt voor een diepgaand begrip van de investeringssituatie in elke EU-economie en in dit geval in België.
Zie de rapporten van het onderzoek naar investeringen:
Achtergrondinformatie
Met de activiteiten van de EIB-Groep in België was in 2020 een bedrag van € 1,5 miljard gemoeid. De verrichtingen van de EIB zelf hadden een waarde van € 1,3 miljard, wat de totale vordering van de EIB brengt op € 32,4 miljard ofwel 6,8% van het bbp. Voorbeelden van gefinancierde projecten zijn: huizen voorzien van veilig drinkwater en duurzame energie, belangrijke infrastructuur zoals de uitbreiding van de Antwerpse haven (een van de grootste ter wereld), alle windmolenparken voor de Belgische kust, investeringen in gezondheidszorg en onderwijs, en de steun aan kmo’s en midkapbedrijven.
Ga voor meer informatie over de EIB naar www.eib.org