- De meeste steden in de EU gaan meer investeren om klimaatverandering tegen te gaan en het aantal sociale huurwoningen, scholen en ziekenhuizen uit te breiden.
- Meer dan de helft van de ondervraagde EU-gemeenten wil de komende drie jaar meer uitgeven aan het verminderen van de uitstoot, en de budgetten voor sociale infrastructuur verhogen.
- Steden in heel Europa kijken vaker naar alternatieve financieringsbronnen voor ontwikkelingsprojecten, als aanvulling op de traditionele nationale en EU-subsidies.
Volgens een nieuw onderzoek van de Europese Investeringsbank (EIB) zijn de meeste steden in Europa van plan meer uit te geven aan de strijd tegen klimaatverandering en aan uitbreiding van het aantal sociale huurwoningen, scholen en ziekenhuizen. Uit de “2025 Municipalities Survey” van de EIB blijkt dat in de komende drie jaar 56% van de gemeenten streeft naar meer investeringen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en 53% van plan is de budgetten voor sociale infrastructuur te verhogen.
De EIB publiceert het onderzoeksverslag vandaag tijdens een conferentie van het Europees Comité van de Regio's in Brussel, waar wordt gesproken over de investeringsbehoeften in stedelijke gebieden in Europa en versterking van de EU-beleidsagenda voor steden.
Aan het onderzoek deden 1.002 Europese gemeenten mee, waarvan 29 in Nederland, met inwoneraantallen variërend van enkele duizenden tot honderdduizenden. In totaal betreft het circa 26 miljoen inwoners (ongeveer 6% van de totale bevolking van de EU-27). Gemeenten uit alle lidstaten zijn vertegenwoordigd. Het aantal gemeenten varieert van 131 in Duitsland en 107 in Italië tot vijf in Cyprus en in Luxemburg. Net als in 2022 deden de hoofdsteden en de gebieden buiten Europa niet mee aan het onderzoek. Deelname door de steden was geheel op anonieme basis.
Hoewel nationale en EU-subsidies voor gemeenten de belangrijkste bronnen blijven om infrastructuur te financieren, staat meer dan de helft – 61% – open voor andere financieringsopties, zo blijkt uit het nieuwe onderzoek. Dit zou bijvoorbeeld kunnen inhouden dat subsidies worden omgezet in garanties die vervolgens worden gebruikt om financiering op een hoger niveau aan te trekken, bijvoorbeeld van banken.
“Europa staat voor steeds grotere uitdagingen, en dus moeten we ervoor zorgen dat elke geïnvesteerde euro zoveel mogelijk effect heeft”, aldus Ioannis Tsakiris, vicevoorzitter van de EIB. “Dit betekent het inzetten van innovatieve financieringsoplossingen om gemeenten te ondersteunen bij het versnellen van klimaatactie en andere hoofdprioriteiten. De EIB zet zich in voor samenwerking met Europese steden bij het ontwikkelen en inzetten van de financieringsinstrumenten die ze nodig hebben om een duurzamere en veerkrachtigere toekomst op te bouwen.”
De Municipalities Survey van de EIB geeft een breed en gedetailleerd overzicht van de ontwikkelingsplannen van een groot aantal overheden, die samen goed zijn voor ongeveer 54% van de overheidsinvesteringen in de EU. Op het gebied van klimaatactie nemen gemeenten ongeveer 60% van de investeringen voor hun rekening.
Uit het meest recente onderzoek blijkt niet alleen dat de meeste steden in de EU van plan zijn om meer te investeren in terugdringing van de uitstoot, maar ook dat ongeveer de helft meer wil uitgeven aan klimaatadaptatiemaatregelen. Dit soort activiteiten omvat bescherming tegen bedreigingen zoals overstromingen en branden.
“Gemeenten in heel Europa zijn overtuigd voorstander van de groene transitie”, aldus Debora Revoltella, hoofdeconoom bij de EIB. “Om deze gedrevenheid om te zetten in tastbare resultaten is voortdurende politieke en beleidsondersteuning op alle niveaus nodig.”
Een hardnekkige uitdaging voor veel steden in de EU, zo blijkt uit het laatste onderzoek, is het tekort aan vakmensen om milieubeoordelingen te doen en aan ingenieurs om projecten uit te voeren. 30% van de gemeenten rapporteerde een gebrek aan technische expertise op deze gebieden.
De EIB draagt bij aan het oplossen van dit probleem door steden van technische, financiële en strategische expertise te voorzien. De ingenieurs en economen van de EIB beoordelen elk door de bank gefinancierd project. Deze expertise is ook beschikbaar in de vorm van adviesdiensten aan projectontwikkelaars, nationale, regionale of lokale overheden en financiële intermediairs.
Achtergrondinformatie
De Europese Investeringsbank (EIB) is de kredietinstelling van de Europese Unie voor langlopende leningen. De aandelen van de bank zijn in handen van de lidstaten. Met acht kernprioriteiten als uitgangspunt, financieren we investeringen die de beleidsdoelen van de EU ondersteunen en bijdragen aan klimaatactie en het milieu, digitalisering en technologische innovatie, veiligheid en defensie, cohesie, landbouw en bio-economie, sociale infrastructuur, de kapitaalmarktenunie, en een sterker Europa in een wereld die vrediger en welvarender is.
De EIB-Groep, waartoe ook het Europees Investeringsfonds (EIF) behoort, ondertekende in 2024 voor bijna €89 miljard aan nieuwe kredietovereenkomsten voor meer dan 900 projecten met een grote impact, die een impuls geven aan het concurrentievermogen en de veiligheid van Europa.
Alle door de EIB-Groep gefinancierde projecten zijn in overeenstemming met het Klimaatakkoord van Parijs, zoals toegezegd in onze routekaart voor het klimaat. Bijna 60% van de jaarlijkse financiering van de EIB-Groep draagt rechtstreeks bij aan beperking van en aanpassing aan klimaatverandering, en aan een gezondere leefomgeving.
De EIB-Groep bevordert marktintegratie en trekt investeringen aan. In 2024 steunde de EIB-Groep een recordbedrag van meer dan €100 miljard aan nieuwe investeringen voor de energiezekerheid van Europa en werd €110 miljard aan groeikapitaal aangetrokken voor startups, scale-ups en Europese pioniers. Ongeveer de helft van de EIB-financiering binnen de Europese Unie gaat naar de cohesieregio’s, waar het inkomen per hoofd van de bevolking onder het EU-gemiddelde ligt.
Kwalitatief goede en actuele foto's van ons hoofdkantoor voor mediagebruik vindt u hier.
Het Europees Comité van de Regio's is de EU-assemblee van regionale en lokale vertegenwoordigers uit alle 27 lidstaten. Het Comité werd in 1994 opgericht na de ondertekening van het Verdrag van Maastricht en heeft als taak om regionale en lokale overheden te betrekken bij het besluitvormingsproces van de EU en om hen te informeren over het beleid van de EU. Het Europees Parlement, de Raad en de Europese Commissie raadplegen het Comité op beleidsterreinen die regio's en steden aangaan. Om zitting te kunnen nemen in het Comité van de Regio's moeten alle 329 leden en 329 plaatsvervangers een electoraal mandaat hebben, of politieke verantwoording afleggen aan een gekozen vergadering in hun eigen regio of stad.