- De EIB Groep investeerde afgelopen jaar €1,39 miljard in 24 Nederlandse projecten, wat gelijk staat aan ongeveer 0,15% van het bruto binnenlands product.
- Leningen voor duurzame zorgprojecten, batterij-innovatie, en een equity-investering in het eerste water-innovatiefonds, sloten goed aan bij het investeringsklimaat.
- De EIB-investment survey voor 2022 laat zien dat 92% van de ondervraagde Nederlandse bedrijven investeringen plant voor het beperken van hun CO2-uitstoot.
De Europese Investeringsbank Groep, bestaande uit de Europese Investeringsbank (EIB) en het Europees Investeringsfonds (EIF), investeerde in 2023 bijna €1,4 miljard in Nederland. Bij deze investeringen stonden steun aan het MKB, modernisering van de zorg, en voordelige financiering voor innovatie hoog op de prioriteitenlijst. Naast bijna €1,2 miljard van de EIB, kwam €271,4 miljoen van het EIF ten behoeve aan Nederlandse projecten[1].
Zo’n 44% van alle investeringen kwam ten goede aan het Nederlandse MKB. Hierbij ging het bijvoorbeeld om deelnames van het EIF in fondsen voor zogenaamde “scale-ups”, maar ook een EIB-lening aan de Rabobank voor de “impactleningen” bedoeld voor duurzame koplopers in het midden- en kleinbedrijf. De EIB steunde ook het Energiefonds Overijssel, waardoor kleine bedrijven voordelige financiering kunnen krijgen voor duurzaamheidsinvesteringen als de aanleg van zonnepanelen.
In de woorden van Kris Peeters, vicepresident van de EIB: "Het doel van de EIB Groep is te investeren waar dat nodig is, en mede dankzij onze investment survey zien we waar onze toegevoegde waarde het grootst is. Afgelopen jaar hebben we op twee gebieden, de zorg en de drinkwatervoorziening, de sterke lijn van de afgelopen jaren doorgetrokken. Verder zagen we ook nieuwe gebieden waar onze financiering een verschil maakt. Voorbeelden als het Energiefonds Overijssel, batterij-innovator LeydenJar, en het “PureTerra” fonds laten zien dat de EIB Groep haar klimaatdoelstellingen heel serieus neemt; bijna 56% van onze investeringen was klimaatrelevant, terwijl de rest natuurlijk niet tegen het Parijs-akkoord in mag gaan. We verwachten meer groene projecten in de komende jaren, en staan klaar om duurzame en innovatieve bedrijven te steunen waar we dat maar kunnen.”
In totaal had in 2022 liefst 55,9% van de investeringen in Nederland een directe link met duurzaamheid, klimaat en milieu. Zo kregen drie ziekenhuizen financiering voor energie-efficiënte nieuwbouw of verduurzaming van bestaande gebouwen, verbeterde Vesteda de energie-efficiëntie van haar middenhuur-woningbestand, en leende Brabant Water €200 miljoen om haar drinkwatervoorziening toekomst- en klimaatbestendig te maken. Ook investeerde het EIF in “PureTerra Ventures I”, een nieuw fonds dat zich toelegt op het steunen van bedrijven die innoveren op het gebied van water, zodat beter gebruik gemaakt kan worden van deze schaarse bron.
Uitkomst Investment Survey 2022
Naast de jaarcijfers, maakt de EIB ook de uitkomst van haar jaarlijkse “investment survey” bekend, waarbij meer dan 12.000 bedrijven worden gevraagd hoe ze het investeringsklimaat beoordelen, met onder meer een focus op energie, werkgelegenheid, en klimaatzaken. Op hoofdlijnen geven Nederlandse ondernemers aan minder investeringsbarrières te zien dan in andere EU-landen. De meeste bedrijven doorstonden de Covid-periode relatief goed, maar de Russische invasie van Oekraïne en de daaraan verbonden stijging van energieprijzen baren de ondernemers echter wel zorgen. De voornaamste hoofdpijndossiers zijn daarnaast de beschikbaarheid van gekwalificeerde werknemers en de economische onzekerheid.
Op digitaal gebied blijken Nederlandse ondernemers voorlopers die veel meer digitale technologieën gebruiken dan hun evenknieën in de rest van Europa. Daarbij gaat het voornamelijk om de inzet van kunstmatige intelligentie, Internet of Things en bijvoorbeeld drones.
Vicepresident Kris Peeters legt uit: “Onze jaarlijkse investeringsenquête is een heel nuttig instrument voor zowel de financiële wereld als voor overheden. Door nationale resultaten te vergelijken met EU-gemiddelden en met cijfers voor andere EU-lidstaten, alsook met een selectie van in de Verenigde Staten gevestigde bedrijven, krijgen we een duidelijker beeld van waar de noden en kansen voor diverse bedrijven liggen. We zien dat de Nederlandse bedrijfswereld zich staande heeft gehouden tijdens de pandemie en ver staat op het vlak van digitalisering, wat een gunstig teken is. Anderzijds wordt ook duidelijk dat het klimaat een almaar belangrijker probleem zal worden. De EIB Groep zal Nederlandse bedrijven ondersteuning blijven bieden voor de financiering van hernieuwbare energie, duurzame oplossingen en energie-efficiëntie.”
Wat klimaatverandering betreft zegt liefst driekwart van de Nederlandse firma’s reeds op dat gebied geïnvesteerd te hebben, wat vér boven het EU-gemiddelde ligt (53%). Daarbij nemen bijna alle bedrijven (92%) ook stappen om hun CO2-uitstoot in te perken, bijvoorbeeld door het inzetten van minder vervuilende technologie, een omschakeling naar duurzame transportmiddelen en het inzetten op afvalvermindering en recycleren.
Daarentegen lijken bedrijven in Nederland minder genegen te investeren in nieuwe producten of diensten (18% tegen 24% op EU gemiddelde). Ook is het percentage dat zich zelf als “zeer innovatief” kan bestempelen laag ten opzichte van het gemiddelde in de EU (13% tegen 18%). Meer dan de helft van de Nederlandse ondernemingen (57%) investeerde zelfs helemaal niet in innovatie of onderzoek en ontwikkeling, tegen 49% op EU-niveau.
Het volledige rapport is hier te lezen.
Achtergrondinformatie:
De Europese Investeringsbank (EIB) is de lange-termijnfinancier van de Europese Unie en is direct eigendom van de lidstaten – Nederland bezit 5,2% van de EIB. In de afgelopen vijf jaar (2018-2022) maakte de EIB meer dan €9,8 miljard beschikbaar voor projecten in Nederland.
Het Europees Investeringsfonds (EIF) maakt deel uit van de Europese Investeringsbank Groep. De hoofdtaak van het EIF is het ondersteunen van micro-, kleine en middelgrote bedrijven door hen te helpen toegang te verkrijgen tot financiering. Het EIF ontwerpt en ontwikkelt durf- en groeikapitaal, garanties en microfinancieringsinstrumenten die met name op dit marktsegment zijn gericht. In deze rol draagt het EIF bij aan EU-doelen ter ondersteuning van innovatie, onderzoek en ontwikkeling, ondernemerschap, groei en werkgelegenheid.
Op de jaarlijkse persconferentie die op 2 februari in Brussel gehouden werd, presenteerde de EIB Groep ook een nieuw logo waarmee de visuele identiteit van de Bank meer in lijn wordt gebracht met de andere EU-Instellingen. Het nieuwe logo baseert zich op twee elementen: de Europese vlag en een gestileerde weergave van het hoofdkwartier van de EIB Groep in Luxemburg.
[1] Eén operatie, met de Rabobank, bestond uit een contragarantie van de EIB op een garantie van het EIF. Om dubbeltelling te voorkomen is dit verrekend, waardoor het totaal op €1,39 miljard uitkomt.