- 60% gmin uważa, że ich inwestycje w infrastrukturę związaną z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej realizowane w ostatnich trzech latach były niewystarczające.
- W 69% gmin brakuje fachowców w dziedzinie ochrony środowiska i oceny skutków zmiany klimatu, co stanowi poważny problem z punktu widzenia realizacji lokalnych programów inwestycyjnych.
- Około 80% gmin wskazuje, że przeszkodami w inwestowaniu są: brak finansowania, czas trwania formalnych procesów zatwierdzania projektów oraz niepewność dotycząca kwestii regulacyjnych.
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zaprezentował wyniki badania dotyczącego gmin za rok 2022. Szeroko zakrojone badanie, w którym wzięły udział 744 gminy z całej Unii Europejskiej, dostarcza unikatowych informacji na temat dotychczasowych i planowanych inwestycji, a także na temat wyzwań, przed jakimi stają gminy w związku z transformacją cyfrową i ekologiczną. Z uwagi na to, że gminy odpowiadają za niemal połowę inwestycji publicznych w UE, wyniki badania są niezwykle istotne.
Oto najważniejsze wnioski z badania dotyczącego gmin za rok 2022:
1. Luki inwestycyjne i wyzwania. Brak finansowania i długotrwałe, stale zmieniające się procedury regulacyjne nadal zniechęcają gminy do planowania kluczowych inwestycji, a niedobór wykwalifikowanych pracowników i wąskie gardła w łańcuchach dostaw ograniczają możliwość realizacji już rozpoczętych przedsięwzięć.
2. Niedobór wykwalifikowanej kadry. Wyniki badania wyraźnie wskazują na newralgiczne znaczenie, jakie ma zapewnienie obecnym i przyszłym pracownikom niezbędnych szkoleń. Gminy skarżą się na trudności z pozyskaniem fachowców w dziedzinie ochrony środowiska i klimatu oraz osób dysponujących specjalistyczną wiedzą techniczną i inżynierską. Sprostanie tym wyzwaniom jest warunkiem pomyślnej realizacji planów inwestycyjnych.
3. Ukierunkowanie na transformację ekologiczną i cyfrową. Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej oraz budowa infrastruktury cyfrowej są zasadniczymi elementami planów inwestycyjnych gmin na nadchodzące trzy lata. Jednocześnie jednak ponad sześć na dziesięć gmin wyraża niezadowolenie ze swoich dotychczasowych inwestycji w łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej, a 40% nie jest zadowolonych ze swoich inwestycji w infrastrukturę cyfrową.
4. Dysproporcje między regionami. Transformacja cyfrowa w europejskich gminach przebiega sprawniej niż transformacja ekologiczna. O ile w regionach o wyższych dochodach odnotowano większy odsetek gmin, które aktywnie inwestują w oba procesy transformacji, o tyle dla regionów słabiej rozwiniętych uzyskanie podobnych wyników stanowi spore wyzwanie.
Przeszkody utrudniające inwestowanie na poziomie gminy
W jakim stopniu każdy z podanych czynników stanowi dla Państwa przeszkodę w realizowaniu inwestycji infrastrukturalnych? Czy stanowi poważną przeszkodę, niewielką przeszkodę, czy też nie stanowi żadnej przeszkody? (wynik w procentach)
*Podstawa: wszystkie gminy (z wyłączeniem odpowiedzi „nie wiem” i odmowy odpowiedzi)
„Jak wykazała ankieta EBI, gminy w całej Europie borykają się z istotnymi lukami inwestycyjnymi, zwłaszcza w obszarze infrastruktury związanej z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do tego zjawiska. W tej sytuacji decydenci i interesariusze muszą dołożyć wszelkich starań, aby wypełnić powyższe luki oraz nadać odpowiedni priorytet zrównoważonym i odpornym na zmianę klimatu inwestycjom, które pozwolą budować bardziej ekologiczną przyszłość opartą w większym stopniu na technologiach cyfrowych. W całej Europie należy podjąć działania zmierzające do rozwiązania problemu utrzymujących się braków fachowej kadry, także na poziomie gmin. Jest to niezbędne, abyśmy mogli należycie realizować regionalne i ogólnoeuropejskie programy inwestycyjne” – powiedziała Debora Revoltella, główna ekonomistka EBI.
Wiceprezes EBI Ricardo Mourinho Felix powiedział: „Inwestycje realizowane przez gminy są kluczem do utrzymania właściwego poziomu wsparcia udzielanego mieszkańcom i przedsiębiorstwom. Z uwagi na znaczny udział gmin w inwestycjach publicznych musimy koniecznie zadbać o to, aby jednostki tego szczebla dysponowały niezbędnymi zasobami i fachową wiedzą oraz nawiązywały szeroką współpracę z innymi podmiotami w celu sprawnej realizacji tego rodzaju przedsięwzięć. W obliczu dynamicznych zmian, jakie zachodzą obecnie w świecie, gminy odgrywają również coraz większą rolę w transformacji ekologicznej i cyfrowej. Jeśli chcemy promować zrównoważone praktyki w dziedzinach takich jak urbanistyka, efektywność energetyczna, gospodarowanie odpadami czy transport, musimy poszerzać grono fachowców w całej Europie. Przeprowadzone przez EBI badanie dotyczące gmin pozwala uzyskać wgląd w strategie przystosowania się do zmiany klimatu realizowane na tym szczeblu i wyraźnie wskazuje na istotne potrzeby, które będziemy musieli w przyszłości zaspokoić”.
Działalność EBI w regionach objętych polityką spójności
EBI opublikował również nowy raport zawierający analizę działalności Grupy EBI w europejskich regionach spójności w 2022 roku. W raporcie skupiono się na wkładzie Grupy EBI w tworzenie innowacyjnych rozwiązań umożliwiających transformację ekologiczną i cyfrową sprzyjającą włączeniu społecznemu oraz na skutkach makroekonomicznych podejmowanych działań. W 2022 roku Grupa EBI przeznaczyła na finansowanie projektów w regionach spójności kwotę 28,4 mld EUR. Wsparcie w dziedzinie innowacji stanowiło 25% łącznej kwoty kredytów udzielonych przez EBI w 2022 roku, z czego 4,6 mld EUR (34%) przypadło na regiony spójności. Rośnie liczba zielonych inwestycji: podobnie jak w 2021 roku udział finansowanych przez EBI zielonych inwestycji był wyższy w przypadku kredytów na rzecz spójności niż w przypadku wszystkich kredytów udzielanych przez UE. Jest to zgodne z podejściem EBI do kwestii spójności, w ramach którego Bank zobowiązał się do znacznego zwiększenia udziału kredytów na działania w dziedzinie klimatu i ochrony środowiska w regionach przejściowych i słabiej rozwiniętych.
Wiceprezes EBI Liliana Pawłowa powiedziała: „Niepewna sytuacja geopolityczna, napływ uchodźców i wstrząsy na rynku energetycznym negatywnie wpływają na spójność regionalną, dlatego miasta i regiony muszą kontynuować transformację mającą na celu osiągnięcie celów klimatycznych Unii Europejskiej i zlikwidowanie podziału cyfrowego. Zasadnicze znaczenie dla sprostania tym wyzwaniom ma innowacyjność. Grupa EBI udostępnia szeroką gamę narzędzi finansowych i doradczych, które pomagają realizować wspomniane cele i których zastosowanie przynosi wymierne rezultaty”.
Aby uzyskać więcej informacji i zapoznać się z pełnym raportem z badania, kliknij tutaj.
Uwagi dla redakcji:
Informacje o wydziale kwestii ekonomicznych EBI
Wydział kwestii ekonomicznych EBI przeprowadza badania i analizy gospodarcze, w tym jedyną w swoim rodzaju analizę działalności inwestycyjnej w Unii Europejskiej i poza nią, a także pomaga Bankowi w prowadzeniu działalności operacyjnej oraz wyznaczaniu jego roli, strategii i polityki. Pracą zespołu złożonego z 40 ekonomistów kieruje Debora Revoltella, główna ekonomistka Banku.
Wsparcie Grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego dla regionów spójności
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją Unii Europejskiej udzielającą kredytów długoterminowych, której udziałowcami są państwa członkowskie. Bank zapewnia długoterminowe wsparcie finansowe dla rzetelnie przygotowanych inwestycji, przyczyniając się w ten sposób do realizacji celów polityki unijnej. Finansowanie projektów, które przyczyniają się do wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii Europejskiej, stanowi trzon działalności EBI od momentu jego założenia w 1958 roku.
Działalność kredytowa EBI w obszarach spójności obejmuje wszystkie rodzaje działalności gospodarczej z zastrzeżeniem, że finansowane przedsięwzięcia muszą wpisywać się w co najmniej jeden z czterech priorytetów Banku: innowacyjność (technologie cyfrowe i kapitał ludzki); zrównoważone miasta i regiony; zrównoważone zasoby naturalne i energia; finansowanie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz spółek o średniej kapitalizacji. Z punktu widzenia EBI regiony objęte polityką spójności to regiony słabiej rozwinięte (PKB na mieszkańca poniżej 75% średniej unijnej) oraz regiony w okresie przejściowym (PKB na mieszkańca pomiędzy 75% a 100% średniej unijnej), zgodnie z mapą polityki spójności UE.