- Фирмите од ЕУ имаат помала веројатност да иновираат или да усвојат нови технологии отколку нивните колеги во САД.
- Обемот на инвестиции во Европа не е доволен за да се исполнат нето-нула целите.
- Продуктивните инвестиции во Европа се за 2 % од БДП помали отколку во Соединетите Држави (и тоа е така повеќе од една деценија).
- Инвестициите на фирмите се попречени од неизвесноста, недостигот на вештини и трошоците за енергија.
Според Извештајот за инвестиции на ЕИБ за 2022–2023 година објавен денеска, Европа мора значително да ги зголеми продуктивните инвестициски трошоци доколку сака да држи чекор со глобалната конкуренција и да ги исполни нето-нула целите. Јазот во продуктивните инвестиции меѓу Европската Унија и Соединетите Држави е речиси 2 % од БДП, заостанување кое опстојува повеќе од десет години. Извештајот за инвестиции на ЕИБ – годишна публикација заснована на Анкетата за инвестиции на ЕИБ на која одговорија околу 12.500 бизниси ширум Европа – покажува дека уделот на фирмите вклучени во иновации се намалил минатата година во споредба со 2021 година. Бизнисите ги наведоа неизвесноста, недостигот на вештини и високите трошоци за енергија како главни ограничувања за инвестициите.
„Иднината на Европа зависи од нашата способност да се трансформираме и да ги прифатиме дигиталните и зелените транзиции. Ова бара смели инвестиции и во јавниот и во приватниот сектор. Сепак, неизвесноста, поттикната од непредвидливите политики и пазарните услови, се покажува како бариера за инвестициските одлуки“, изјави главниот економист на ЕИБ, Дебора Револтела, пред објавувањето на извештајот, на инаугуративниот форум на ЕИБ во Луксембург. „Не може да се пропушти шансата за зелена транзиција. Европа може да го искористи своето водство во иновациите во многу зелени технологии и треба дополнително да го искористи потенцијалот на единствениот пазар на ЕУ, намалувајќи ги административните пречки за инвестиции и решавајќи ги празнините поврзани со вештините.“
Податоците од Истражување на ЕИБ за инвестициите покажуваат дека фирмите во ЕУ имаат помала веројатност да иновираат или да усвојат нови технологии отколку фирмите во САД. Ова е постојан јаз, влошен од пандемијата, кога фирмите во Европа покажаа помала веројатност да се трансформираат од оние во Соединетите Држави. Недоволното инвестирање во иновации, како и во машини и опрема, може да ја загрози способноста на Европа да се натпреварува на долг рок.
Зелените инвестиции од компаниите напреднаа во 2022 година, по падот за време на пандемијата. Сепак, изгледите на корпоративните инвестиции за справување со климатските промени се мешани, придушени од административните бариери и несигурноста. Анализата на ЕИБ за двигателите на зелените инвестиции на фирмите сугерира дека оваа несигурност може делумно да ги надмине стимулациите создадени од повисоките цени на енергијата.
Додека Европа заостанува зад САД во дигиталните иновации, зелените технологии се поле во кое Европската Унија остана лидер во иновациите. Во патентирањето зелени технологии, главните сили на Европа се во транспортот, паметните мрежи и енергијата на ветерот. Сепак, нејзината сегашна предност може да биде под закана.
Глобалната конкуренција околу зелените технологии се интензивира, особено со американскиот Закон за намалување на инфлацијата и зголемениот фокус на Кина во оваа област. Додека Европа досега беше лидер во зелените иновации, таа мора да продолжи да ја надградува таа позиција со искористување на можностите создадени од нејзиниот единствен пазар. Јасните политички рамки, рамноправните услови за игра во Европа, инвестирањето во вештини и свесните напори за максимизирање на комплементарноста на јавните и приватните инвестициски активности ќе имаат заедничка улога.
Вештините се клучни во дигиталната и зелената транзиција. 69 % од општините анкетирани од ЕИБ изјавија дека им недостасуваат вештини за процена на животната средина и климата потребни за унапредување на зелените инвестиции. И покрај поддршката на политиката, регионалната кохезија е исто така загрозена, при што помалку развиените региони во Источна Европа се релативно повеќе изложени на комбинација на стресни фактори. Решавањето на локалните способности, фискалните ограничувања и регулаторните пречки ќе бидат особено одлучувачки за успешна имплементација на Фондот за закрепнување и отпорност.
Владите мора да ги зачуваат и зајакнат стимулациите за позелен, подобро интегриран единствен пазар кој е добро заштитен од турбуленции, истовремено испорачувајќи политики што ја намалуваат неизвесноста и им овозможуваат на фирмите да инвестираат.
За извештајот за инвестиции на ЕИБ
Извештајот за инвестиции на ЕИБ е годишен водечки извештај на Европската инвестициска банка. Дизајниран да служи како алатка за следење, тој обезбедува сеопфатен преглед на развојот и двигателите на инвестициите и нивните финансии во Европската Унија. Извештајот ја комбинира внатрешната анализа на ЕИБ со резултатите од соработката со водечките експерти за да се објаснат клучните трендови на пазарот и да се даде подетален поглед на одреден тематски фокус. Изданието 2022 – 2023 ја одразува отпорноста на економијата на ЕУ на повторени шокови и нејзиниот капацитет да се обнови, исполнувајќи го ветувањето за продуктивни јавни и приватни инвестиции. Тоа ги вклучува најновите резултати од годишното Истражување на ЕИБ за инвестиции, кое ги опфаќа одговорите на околу 12 500 фирми ширум Европа на широк спектар прашања за корпоративните инвестиции и финансирањето на инвестициите, како и истражување на општините во ЕУ.