Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, και ενώ ο κόσμος είχε προσαρμοστεί στις εικονικές συναντήσεις, μια ομάδα Ελληνίδων επιχειρηματιών έκανε μια χαλαρή διαδικτυακή συζήτηση. Η συζήτησή τους επικεντρώθηκε σε ένα ανησυχητικό στατιστικό στοιχείο: το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στον τομέα της πράσινης ενέργειας ήταν εξαιρετικά χαμηλό, μόλις 3% κατά μέσο όρο σε παγκόσμια κλίμακα.
Ωστόσο, αντί να αποθαρρυνθούν, εμπνεύστηκαν να αναλάβουν δράση.
«Θέλαμε να σχεδιάσουμε ένα έργο το οποίο όχι μόνο θα συμπεριελάμβανε τις γυναίκες αλλά θα λειτουργούσε επίσης ως πρότυπο ορθής πρακτικής και θα προσέφερε προβολή στις γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της πράσινης μετάβασης», εξηγεί η Λίνα Τσαλταμπάση, ιδρυτικό μέλος της ομάδας που αργότερα θα εξελισσόταν στην Ενεργειακή Κοινότητα Γυναικών (WEnCoop).
Αυτή η πρωτοποριακή πρωτοβουλία—η οποία αναγνωρίζεται σήμερα ως η πρώτη γυναικεία ενεργειακή κοινότητα παγκοσμίως—αποτελεί τρανή απόδειξη του πνεύματος συνεργασίας που καθορίζει τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας, ένα κίνημα που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Από την εικονική συνάντηση για καφέ και κουβέντα στην ανανεώσιμη ενέργεια
Αυτό που ξεκίνησε σαν μια σειρά συζητήσεων μεταξύ των μελών του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος εξελίχθηκε γρήγορα σε συγκεκριμένο σχέδιο. Η ομάδα προχώρησε στην ίδρυση μιας ενεργειακής κοινότητας, τα μέλη της οποίας είναι «παραγωγοί-καταναλωτές» (prosumers)—δηλαδή παράγουν και καταναλώνουν τη δική τους ανανεώσιμη ενέργεια. «Μειώνοντας τα έξοδά μας και εξασφαλίζοντας κάποιο παθητικό εισόδημα», σημειώνει η κ. Τσαλταμπάση, «στηρίζουμε επίσης τη βιωσιμότητά των επιχειρήσεών μας».
Για να διασφαλιστεί η συμμετοχικότητα, η κοινότητα όρισε ένα ελάχιστο όριο επένδυσης ύψους μόλις 500 ευρώ. Μέσω εσωτερικής συμμετοχικής χρηματοδότησης, συγκέντρωσαν τα πρώτα 500.000 ευρώ. Ωστόσο, το πραγματικό σημείο καμπής ήταν όταν ήρθαν σε επαφή με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΕΤΕ), η οποία τους υπέδειξε τη δυνατότητα σημαντικής ανάπτυξης με τη βοήθεια ενός χαμηλότοκου δανείου, με την υποστήριξη της ΕΤΕπ.
«Αντί για την κατασκευή μιας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 800 κιλοβάτ, που αποτελούσε το ανώτατο όριο που θα μπορούσε να καλύψει το κεφάλαιό μας, καταφέραμε να κατασκευάσουμε μια μονάδα ισχύος 3,2 μεγαβάτ», δήλωσε η κ. Τσαλταμπάση. «Καταφέραμε να επεκταθούμε κατασκευάζοντας μια μονάδα τέσσερις φορές μεγαλύτερη από εκείνη που θα μπορούσαμε να χρηματοδοτήσουμε μόνες μας».
Μια ευρύτερη πρωτοβουλία πράσινης χρηματοδότησης
Η Ενεργειακή Κοινότητα Γυναικών αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας πολύ μεγαλύτερης ιστορίας. Τον Δεκέμβριο του 2024 η ΕΤΕπ πέτυχε ένα σημαντικό ορόσημο: τη χορήγηση ειδικής πράσινης χρηματοδότησης ύψους 1 δισ. ευρώ σε ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης, η οποία διοχετεύτηκε μέσω τοπικών τραπεζών-εταίρων.
«Η επίτευξη του ποσού του €1 δισ. ευρώ πράσινων χρηματοδοτήσεων για ελληνικές ΜμΕ δεν αποτελεί απλώς ένα ορόσημο, αλλά και περίτρανη απόδειξη του τρόπου με τον οποίο συμβάλλουν οι στοχευμένες επενδύσεις στην πραγματική αλλαγή. Από καινοτόμες κοινότητες όπως η WEnCoop έως και εκατοντάδες επιχειρήσεις που επικεντρώνονται στην κλιματική δράση, η ΕΤΕπ στηρίζει την προσπάθεια των ΜμΕ να μειώσουν τα έξοδα, να αναπτυχθούν και να ηγηθούν της πράσινης μετάβασης», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Γιάννης Τσακίρης.
Το πρόγραμμα αυτό, που ξεκίνησε το 2020, ήταν το πρώτο του είδους του στην Ελλάδα. Με τη μεσολάβηση τοπικών τραπεζών, χορηγεί δάνεια με ευνοϊκούς όρους για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακή απόδοση και άλλα πράσινα έργα. Μέχρι στιγμής, έχουν επωφεληθεί περισσότερες από 350 ελληνικές επιχειρήσεις.
Η δύναμη των συνεργασιών
Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος υπήρξε ακρογωνιαίος λίθος αυτής της πρωτοβουλίας. Έχει ήδη υπογράψει για την απορρόφηση του 80% της συνολικής χρηματοδότησης του προγράμματος ύψους 1 δισ. ευρώ.
«Μπορέσαμε να προσφέρουμε στους πελάτες μας δάνεια με πολύ χαμηλότερα επιτόκια, καθιστώντας έτσι πιο ελκυστικές και προσιτές τις πράσινες επενδύσεις—ιδιαίτερα για τις ΜμΕ και τις επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης», εξηγεί ο Γεώργιος Κουτσουδάκης, γενικός διευθυντής εταιρικής τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας. «Αυτή η ευελιξία μάς έχει επιτρέψει να στηρίξουμε ένα ευρύ φάσμα έργων που συμβάλλουν στη βιώσιμη και περιφερειακή ανάπτυξη».
Η ζήτηση της αγοράς για βιώσιμες επενδύσεις έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Οι συμφωνίες προβλέπουν ότι το ένα τρίτο των δανείων τουλάχιστον θα κατευθύνεται σε πράσινα έργα, το αποτέλεσμα, ωστόσο, είναι εντυπωσιακό. «Μέχρι στιγμής, το 100% κάθε δανείου και των κατανομών του έχει διατεθεί σε πράσινη χρηματοδότηση, γεγονός που αποδεικνύει το βάθος της αγοράς», δηλώνει ο κ. Κουτσουδάκης.
Εθνική οικονομική ανάπτυξη
Η δέσμευση της ΕΤΕπ έναντι της Ελλάδας υπερβαίνει τα όρια αυτού του συγκεκριμένου προγράμματος. Μόνο το 2024, ο Όμιλος ΕΤΕπ χορήγησε στην Ελλάδα νέες χρηματοδοτήσεις ύψους 2,2 δισ. ευρώ, προωθώντας την ενεργειακή αυτονομία, την επιχειρηματική ανάπτυξη και την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστροφών. Αυτό το επίπεδο στήριξης αντιστοιχεί στο 1% περίπου του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας και προβλέπεται να κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους έως 6,6 δισ. ευρώ.
Για επιχειρηματίες, όπως τα μέλη της WEnCoop, η στήριξη αυτή έχει μετασχηματιστική ισχύ. Η πρωτοβουλία τους βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και παρουσιάστηκε στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, αυξάνοντας την αναγνωρισιμότητα του έργου που μπορεί να επιτευχθεί.
«Προσπαθούμε να ενισχύσουμε αυτή την προβολή» καταλήγει η κ. Τσαλταμπάση, «για να μπορούν οι γυναίκες να επικοινωνούν μαζί μας και να τους παρέχουμε την καλύτερη δυνατή βοήθεια χάρη στην τεχνογνωσία μας».
Καθώς η Ελλάδα προχωρά στην πράσινη μετάβαση, οι συνεργασίες μεταξύ της ΕΤΕπ, των ελληνικών τραπεζών και των καινοτόμων επιχειρηματιών αποδεικνύουν πως η στοχευμένη χρηματοδότηση μπορεί να έχει διαρκή περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο—δημιουργώντας ένα έργο ανανεώσιμης ενέργειας κάθε φορά.
- Διαβάστε για τη στήριξη της ΕΤΕπ στο μετρό της Αθήνας και για το πώς η ΕΤΕπ συμβάλλει στην προσαρμογή της Κρήτης στην κλιματική αλλαγή
