Konferencja prasowa EBI na temat wyników rocznych - W 2020 roku Grupa EBI zwiększa finansowanie do 77 mld EUR w celu przeciwdziałania skutkom pandemii COVID-19 i kryzysu klimatycznego

Dokumenty i dane liczbowe za 2020 rok

W roku, w którym nastąpił najpoważniejszy od dziesiątek lat światowy kryzys zdrowotny i gospodarczy, Grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) niezwłocznie ukierunkowała swoją działalność na walkę z pandemią COVID-19 i jej skutkami gospodarczymi na wszystkich frontach. Grupa zwiększyła kwotę środków przeznaczonych na ten cel do 76,8 mld EUR i tym samym przekroczyła zakładany poziom zapewnianego finansowania. Jedna trzecia tych środków, tj. 25,5 mld EUR, została przeznaczona na szybkie reagowanie kryzysowe, w ramach którego w marcu udostępniono pierwszy pakiet pomocowy. Większość środków trafiła do małych i średnich przedsiębiorstw, aby zapobiec bankructwom i utracie miejsc pracy, zwłaszcza w krajach, które nie miały środków budżetowych na szeroko zakrojone pakiety pomocowe.

W związku z zapotrzebowaniem na dodatkową pomoc spowodowanym pandemią COVID-19 wsparcie Grupy EBI dla małych i średnich przedsiębiorstw wzrosło o 5 mld EUR – do wysokości 30,6 mld EUR. Z finansowania skorzystało łącznie ponad 425 tys. przedsiębiorstw, które utrzymały dzięki niemu ponad 4,2 mln miejsc pracy. Bank UE osiągnął ten cel, nie pomijając innych swoich priorytetów inwestycyjnych: inwestycje na rzecz ochrony środowiska wyniosły 16,8 mld EUR, 15 mld EUR przeznaczono na wsparcie projektów infrastrukturalnych, a 14,4 mld EUR – na projekty w zakresie innowacji.

„W 2020 roku pokazaliśmy, że między inwestowaniem w odbudowę gospodarczą a inwestowaniem w działania na rzecz klimatu i innowacje nie ma kompromisów. Wszystkie nasze cele są ze sobą powiązane. Europa może wyjść silniejsza z tego kryzysu tylko dzięki inwestowaniu w zieloną i cyfrową gospodarkę przyszłości, zamiast skupiania się na dawniejszych strukturach – trzeba przy tym pilnować, aby żaden region w Europie nie pozostał w tyle, oraz współpracować z naszymi partnerami spoza UE” – powiedział prezes EBI Werner Hoyer podczas dorocznej konferencji prasowej Grupy EBI, która odbyła się 20 stycznia w Luksemburgu w formie wideokonferencji.

Niezbędne inwestycje w sektorze opieki zdrowotnej

W reakcji na pandemię COVID-19 Grupa EBI znacznie zwiększyła swoje finansowanie w sektorze opieki zdrowotnej. Nie tylko wsparła w ten sposób szpitale, lecz także odegrała istotną rolę w opracowaniu i masowej produkcji szczepionek mających powstrzymać rozprzestrzenianie się groźnego wirusa. Na początku roku bank UE błyskawicznie zatwierdził kredyt w wysokości 100 mln EUR dla niemieckiej firmy BioNTech, która we współpracy z firmą Pfizer wprowadziła na rynek pierwszą szczepionkę przeciw COVID-19. Grupa wsparła finansowo szereg projektów dotyczących szczepionek, a także firmy opracowujące metody leczenia COVID-19 i technologie testów.

„W ciągu roku radykalnie zwiększyliśmy nasze zaangażowanie w walkę z tą niszczycielską pandemią i przyspieszyliśmy działania z tym związane, pomagając tysiącom przedsiębiorstw w UE i na całym świecie” – powiedział prezes EBI Werner Hoyer. „W 2021 roku będziemy intensywnie walczyć z pandemią i jej skutkami gospodarczymi. Oprócz dotychczasowego finansowania w wysokości 25 mld EUR, Rada Dyrektorów EBI zatwierdziła już kolejne środki w wysokości blisko 25 mld EUR z przeznaczeniem dla firm dotkniętych skutkami kryzysu oraz sektora opieki zdrowotnej”.

Część środków będzie pochodzić z ogólnoeuropejskiego funduszu gwarancyjnego, który rozpoczął działalność jesienią 2020 roku. Państwa członkowskie UE udzieliły gwarancji w wysokości prawie 25 mld EUR, aby umożliwić grupie EBI zapewnienie dodatkowego finansowania przede wszystkim dla małych i średnich przedsiębiorstw dotkniętych skutkami kryzysu.

Postępy w realizacji celów banku klimatycznego UE

EBI dotrzymał jednocześnie obietnicy zwiększenia finansowania na rzecz zielonych inwestycji oraz przekształcenia się w bank klimatyczny Unii Europejskiej. Mimo kryzysu związanego z pandemią COVID-19 udział inwestycji EBI w projektach dotyczących działań w dziedzinie klimatu i zrównoważonego ekologicznie rozwoju wzrósł w ubiegłym roku z 34% do 40%, co przybliżyło bank UE do zakładanego poziomu 50%. Do końca dekady Grupa EBI uruchomi środki w wysokości 1 bln EUR na działania w dziedzinie klimatu i środowiska. W listopadzie 2020 roku Rada Dyrektorów EBI zatwierdziła plan działania banku klimatycznego, który określa sposób osiągnięcia przez Bank tych ambitnych celów. Plan przewiduje stopniowe wycofywanie się Banku z finansowania projektów wysokoemisyjnych, takich jak rozbudowa portów lotniczych, oraz określa rygorystyczne kryteria finansowania innych projektów, takich jak autostrady. Wcześniej Bank ogłosił już zaprzestanie finansowania projektów związanych z wydobyciem gazu ziemnego, w ramach których nie przewiduje się redukcji emisji.

„Walka ze zmianą klimatu nie może czekać na zakończenie pandemii. Kryzys związany z pandemią COVID-19 nie oznacza, że należy przerwać walkę z wyzwaniami klimatycznymi i środowiskowymi, przed którymi stoi ludzkość. Grupa EBI osiągnęła ogromne postępy w realizacji planu działania banku klimatycznego. Wzywam pozostałe instytucje finansowe do zajęcia podobnego stanowiska wobec projektów niezrównoważonych pod względem ekologicznym. Zamiast finansowania aktywów, które wkrótce utracą swoją wartość, musimy inwestować w efektywność energetyczną, energię odnawialną, mobilność zgodną z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz innowacje ekologiczne. Potrzebujemy ogromnych inwestycji w ekologiczną odbudowę gospodarki” – powiedział prezes Hoyer.

Niebezpieczeństwo pogłębienia się luki inwestycyjnej w Europie

Jak wynika z nowego sprawozdania inwestycyjnego EBI, pogłębiająca się luka inwestycyjna może utrudnić osiągnięcie przez Europę ambitnych celów w zakresie ekologicznej odbudowy gospodarki. Zgodnie ze sprawozdaniem, które ma zostać opublikowane 21 stycznia, 45% przedsiębiorstw w UE przewiduje zmniejszenie swoich inwestycji na skutek kryzysu, podczas gdy tylko 6% przewiduje ich zwiększenie. W sprawozdaniu zwrócono uwagę, że choć przedsiębiorstwa są świadome pilnej potrzeby inwestowania, szczególnie w dziedzinie cyfryzacji i działań na rzecz klimatu, to kryzys związany z pandemią COVID-19 pozbawia je środków na ten cel.

„Koronawirus spowodował ogromny wzrost niechęci do inwestowania, co powinno nas niepokoić. Jeśli Europa nie przeznaczy większych środków na innowacje, jej pozycja konkurencyjna na światowym rynku może się osłabić” – powiedział Hoyer. „Jednocześnie bardzo zachęcający powinien być dla nas sukces Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, będącego filarem finansowym planu Junckera – fundusz ten latem zeszłego roku osiągnął przed terminem swój rozszerzony cel, polegający na wygenerowaniu inwestycji o wartości 500 mld EUR. Pokazaliśmy, że dzięki kreatywnym instrumentom oraz skutecznym, wzajemnie uzupełniającym się narzędziom finansowym i wsparciu budżetowemu stosunkowo niewielka pula środków publicznych jest w stanie przyciągnąć ogromne prywatne inwestycje do projektów, które w przeciwnym razie miałyby trudności z uzyskaniem finansowania”.

Rekordowy rok EFI

Innym przykładem wysoce efektywnego wykorzystania środków publicznych jest Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI), jednostka zależna EBI, która wspiera przedsiębiorstwa typu start-up z branży zaawansowanych technologii oraz MŚP w całej Europie. EFI odnotował kolejny rekordowy rok pod względem podpisanych operacji, których łączna wartość wyniosła 12,9 mld EUR i była o 26% wyższa w stosunku do 2019 roku. Fundusz wygenerował bardzo potrzebne finansowanie dla ponad 330 tys. MŚP i małych spółek o średniej kapitalizacji.

Dzięki operacjom podpisanym tylko w ciągu ostatniego roku blisko 66 tys. gospodarstw domowych uzyska dostęp do wyremontowanych lub nowych lokali socjalnych i tanich mieszkań, a 1,4 mln gospodarstw domowych – do usług szybkiej sieci szerokopasmowej. Dzięki finansowaniu EBI 280 mln obywateli otrzyma szczepionkę przeciwko COVID-19, niemal 30 mln będzie mieć dostęp do bezpieczniejszej wody pitnej, a ponad 15 mln będzie korzystać z lepszej infrastruktury sanitarnej. Na obszarze ponad 145 tys. hektarów zostaną posadzone nowe lasy, a moc wytwarzanej energii elektrycznej wzrośnie o ponad 10 GW, z czego 83% będzie pochodzić ze źródeł odnawialnych. To tylko kilka przykładów konkretnego oddziaływania inwestycji Grupy EBI na ludność w Europie i na całym świecie.

Inwestowanie na całym świecie z myślą o budowaniu odporności i przeciwdziałaniu zmianie klimatu

Pandemia COVID-19 i kryzys klimatyczny stanowią podwójne wyzwanie dla całego świata. W związku z tym Grupa EBI zintensyfikowała swoje wysiłki na rzecz wsparcia krajów sąsiadujących z UE, Afryki i innych regionów. 13% zeszłorocznego finansowania (10,2 mld EUR) przeznaczono dla krajów spoza UE, co przyczyni się do realizacji celów polityki unijnej, poprawy jakości życia ludzi, modernizacji systemów opieki zdrowotnej oraz budowania odporności gospodarczej. Bank UE udzielił rekordowo wysokich kredytów w Afryce – na kwotę ponad 4,7 mld EUR – co stanowi wzrost o 50% w stosunku do poprzedniego roku. Osiągnęliśmy cel dotyczący SheInvest, naszej inicjatywy przewidującej uruchomienie środków w wysokości 1 mld EUR na inwestycje na rzecz osiągnięcia równości płci i wzmocnienia pozycji ekonomicznej kobiet w całej Afryce.

„Grupa EBI koncentruje swoje wysiłki na pomocy państwom najbardziej narażonym, w których kryzys klimatyczny zagraża egzystencji obywateli. Jednym z przykładów jest nasze niedawno ogłoszone zaangażowanie w inicjatywę Wielki Zielony Mur, która zapewnia wsparcie finansowe i techniczne na rzecz zrównoważonego rolnictwa, dostępu do czystej energii i wody, infrastruktury oraz rozwoju inwestycji sektora prywatnego w 11 krajach Sahelu” – powiedział prezes Hoyer.

Lider w dziedzinie pozyskiwania środków od zrównoważonych inwestorów

Z myślą o finansowaniu powyższych działań Grupa EBI włączyła bioróżnorodność do wachlarza działań finansowanych przez nią w drodze emisji obligacji „zrównoważonych środowiskowo”, będących najnowszym składnikiem jej portfela. EBI, który finansuje swoją działalność na światowym rynku kapitałowym i uzyskał rating kredytowy „AAA”, był pionierem na rynku zielonych obligacji. Bank wyemitował swoją pierwszą zieloną obligację w 2007 roku i dziś nadal jest liderem rynku – łączna wartość wyemitowanych przez niego obligacji przekracza 35 mld EUR. Ogółem w ubiegłym roku EBI pożyczył od międzynarodowych inwestorów 70 mld EUR, czyli o prawie 20 mld EUR więcej niż rok wcześniej.

„EBI jest nie tylko największym wielostronnym kredytodawcą na świecie: ponieważ pozyskuje on środki na rynkach finansowych, jest również największym wielostronnym kredytobiorcą na świecie. Kreatywne podejście Banku do zaciągania kredytów wyznacza standardy w zakresie uświadamiania inwestorów w kwestii ich zdolności do kształtowania i wspierania właściwych strategii politycznych. Gdy wprowadzaliśmy obligacje „odpowiedzialne środowiskowo” (CAB) i „zrównoważone środowiskowo” (SAB), instrumenty te uznawano za ryzykowne. Obecnie wyznaczają one standardy, którym wszyscy chcą dorównać, a to przyczynia się do wzmocnienia zielonej gospodarki na całym świecie” – powiedział Hoyer.