Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Γραφείο Προγραμματισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας τους για τη χρηματοδότηση ολοκληρωμένων σχεδίων αστικής ανάπτυξης στην Κύπρο.
Η υπογραφή του Μνημονίου διακανονίστηκε από τον κ. Πλούταρχο Σακελλάρη, Αντιπρόεδρο της ΕΤΕπ, και τον κ. Ανδρέα Μολέσκη, Γενικό Διευθυντή του Γραφείου Προγραμματισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το Μνημόνιο εκφράζει την πρόθεση χρησιμοποίησης της πρωτοβουλίας JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas – (Κοινή ευρωπαϊκή υποστήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές) στην Κύπρο, μέσω της δημιουργίας ενός Ταμείου Χαρτοφυλακίου (Holding Fund) του JESSICA.

Ο κ. Πλούταρχος Σακελλάρης, Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ αρμόδιος για τις δραστηριότητες της Τράπεζας στην Κύπρο, δήλωσε τα εξής: «Είμαι ευτυχής που η Κύπρος συνεργάζεται μαζί μας για τη χρησιμοποίηση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ με σκοπό την υποστήριξη ολοκληρωμένων και βιώσιμων σχεδίων αστικής ανάπτυξης. Όλο και περισσότερα κράτη μέλη και περιφέρειες της ΕΕ αποφασίζουν να αξιοποιήσουν τους καινοτόμους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για τη στήριξη έργων που εντάσσονται σε σημαντικά προγράμματα αστικής ανάπτυξης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο πλαίσιο της σημερινής κρίσης.»

Από τα τέλη Απριλίου 2009, η ΕΤΕπ έχει δημιουργήσει Ταμεία Χαρτοφυλακίου (Holding Funds) JESSICA με διάφορες εθνικές και περιφερειακές αρχές – συγκεκριμένα, με τις περιφέρειες Wielkopolska (Πολωνία) και Ανδαλουσίας (Ισπανία), τη Δημοκρατία της Λιθουανίας, τη Δημοκρατία της Πορτογαλίας, και την περιφέρεια της Δυτικής Πομερανίας (Πολωνία). Τα Ταμεία Χαρτοφυλακίου JESSICA, τα οποία διαχειρίζεται η ΕΤΕπ, θα επενδύουν κεφάλαια από τα διαρθρωτικά ταμεία, σε Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης που χρηματοδοτούν έργα με ίδια κεφάλαια, δάνεια και/ή εγγυήσεις.

Επιπλέον, η ΕΤΕπ έχει υπογράψει Μνημόνια Συνεργασίας σχετικά με τη δημιουργία Ταμείων Χαρτοφυλακίου JESSICA με τα ακόλουθα κράτη μέλη ή περιφέρειές τους: Βουλγαρία, Γερμανία, Ελλάδα, Πολωνία, Πορτογαλία, Ισπανία, Τσεχική Δημοκρατία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Κατόπιν αιτήματος των Διαχειριστικών Αρχών, η ΕΤΕπ έχει εκπονήσει μελέτες αξιολόγησης των αναγκών σε επίπεδο χώρας ή περιφέρειας στα ακόλουθα 16 κράτη μέλη ή σε περιφέρειές τους: Βέλγιο, Βουλγαρία, Κύπρο, Τσεχική Δημοκρατία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Ισπανία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο. Στις μελέτες αυτές αναλύονται οι ανάγκες της αγοράς σε χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για τη χρηματοδότηση σχεδίων βιώσιμης αστικής ανάπτυξης στις αντίστοιχες περιοχές της ΕΕ, οι οποίες ενισχύονται με κοινοτικές επιχορηγήσεις κατά την περίοδο 2007-2013.

Η πρωτοβουλία JESSICA αναπτύχθηκε από κοινού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΤΕπ, σε συνεργασία με την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης, με σκοπό την προώθηση των αστικών έργων, την επιτάχυνση της αναζωογόνησης αστικών περιοχών και τη βελτίωση των ευρωπαϊκών πόλεων. Επιλέξιμα προς χρηματοδότηση είναι μόνο τα έργα που αποτελούν μέρος ολοκληρωμένων προγραμμάτων αστικής ανάπτυξης, τα οποία εγγυώνται τη συνάφεια μεταξύ των έργων και την περιβαλλοντική ποιότητά τους. Η συμφωνία που υπογράφεται σήμερα προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου χαρτοφυλακίου το οποίο θα επενδύει, μέσω ταμείων αστικής ανάπτυξης, σε έργα που υποβάλλονται από αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή υπάγονται σε δομές συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, εστιάζοντας στα έργα με σκοπό ολοκληρωμένη και βιώσιμη αστική ανάπτυξη.

Ο μηχανισμός JESSICA επιτρέπει τη διοχέτευση κεφαλαίων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ σε έργα που είναι ελκυστικά για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, αλλά χρειάζονται χρηματοδοτική στήριξη από το Δημόσιο. Τα επιστρεφόμενα κεφάλαια, καθώς και οι αποδόσεις των έργων, μπορούν να επαναχρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση νέων αστικών έργων.

Κατά την τελευταία πενταετία, η ΕΤΕπ έχει χορηγήσει σχεδόν 30 δισ. ευρώ για επενδυτικά σχέδια στους τομείς των αστικών μεταφορών και της αστικής ανάπλασης σε πολυάριθμα κράτη μέλη της ΕΕ, αποκτώντας έτσι σημαντική εμπειρία στην κατάρτιση και στη χρηματοδότηση τέτοιων σχεδίων. Εφόσον της ζητηθεί από τους φορείς των έργων, η ΕΤΕπ θα εξετάζει τη δυνατότητα συμμετοχής της και με χρηματοδοτήσεις από τους ιδίους πόρους της στα έργα αστικής ανάπτυξης που υποστηρίζει το JESSICA.

Σημείωμα για τους εκδότες:

JESSICA

Η πρωτοβουλία JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas – Κοινή ευρωπαϊκή υποστήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές) θεσπίστηκε από κοινού από την Επιτροπή και την ΕΤΕπ, σε συνεργασία με την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης, με σκοπό την προώθηση βιώσιμων επενδύσεων και την προαγωγή της ανάπτυξης και της απασχόλησης σε αστικές περιοχές. Το JESSICA εστιάζεται στην προώθηση των βιώσιμων επενδύσεων και της ολοκληρωμένης ανάπτυξης σε αστικές περιοχές. Η πρωτοβουλία αυτή παρέχει στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις περιφέρειές τους τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν μέρος των ενισχύσεων που λαμβάνουν μέσω των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ, για να επενδύουν, υπό μορφή επιστρεπτέων χρηματοδοτήσεων, σε έργα που εντάσσονται στο πλαίσιο ολοκληρωμένων σχεδίων για την προαγωγή αειφόρου αστικής ανάπτυξης. Οι επενδύσεις αυτές, οι οποίες μπορούν να έχουν τη μορφή ιδίων κεφαλαίων, δανείων και/ή εγγυήσεων, πραγματοποιούνται μέσω Ταμείων Αστικής Ανάπτυξης και, εάν απαιτείται, μέσω Ταμείων Χαρτοφυλακίου (Holding Funds).

Δραστηριότητα της ΕΤΕπ στην Κύπρο
Η χρηματοδοτική δραστηριότητα της ΕΤΕπ στην Κύπρο άρχισε το 1981 και σημείωσε αύξηση από το 1996 και εξής, μετά την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στα επόμενα 12 έτη, οι συνολικές χορηγήσεις της ΕΤΕπ στην Κύπρο υπερέβησαν συνολικά το 1,5 δισ. ευρώ. Το ήμισυ σχεδόν του ποσού αυτού χορηγήθηκε μετά την προσχώρηση της χώρας στην ΕΕ το 2004. Κατά την πενταετία 2004-2008, η ΕΤΕπ χορήγησε συνολικά 645 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων στην Κύπρο, με σκοπό την προαγωγή των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των προτεραιοτήτων της ΕΤΕπ: Το 49% του συνόλου των χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ στην Κύπρο κατά την εν λόγω περίοδο αφορούσε την καταπολέμηση της ρύπανσης του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Σε όλες σχεδόν τις μεγάλες πόλεις – Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο – χρηματοδοτήθηκαν σημαντικά έργα αστικής υποδομής, και κυρίως δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης. Το 27% του συνόλου των χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ στην Κύπρο κατά την περίοδο αυτή αφορούσε σύνθετα σχέδια υποδομών υψηλής προτεραιότητας – όπως π.χ. ένα σχέδιο ανάπτυξης της υποδομής μεταφορών σε συνδυασμό με αστικά έργα και υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών για δημόσιες υπηρεσίες –  ενώ το 20% αφορούσε τον ενεργειακό τομέα – μεταξύ άλλων την κατασκευή νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής συνδυασμένου κύκλου και εσωτερικής καύσης στον Βασιλικό και στη Δεκέλειας. 32 εκατ. ευρώ χορηγήθηκαν για τη χρηματοδότηση έργων σε συνεργία με το Ταμείο Συνοχής και τα διαρθρωτικά ταμεία. Για να μεγιστοποιήσει την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων της, η ΕΤΕπ συνεργάζεται στενά με τις κυπριακές αρχές και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του προγραμματισμού και της υλοποίησης των έργων που στηρίζονται από τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής στην Κύπρο.

Βασικά μεγέθη της ΕΤΕπ το 2008:

Σύνολο χρηματοδοτήσεων: 57,6 δισ. ευρώ (+21%, έναντι 47 δισ. ευρώ το 2007), εκ των οποίων:

  • Κράτη μέλη της ΕΕ: 51,5 δισ.
  • Υπό ένταξη χώρες: 3,4 δισ.
  • Χώρες εκτός ΕΕ: 2,7 δισ.

Συνολικό υπόλοιπο χορηγήσεων στις 31 Δεκεμβρίου 2008: 355 δισ. ευρώ (+9,2%, έναντι 324 δισ. ευρώ το 2007)

Σύνολο κεφαλαίων που αντλήθηκαν μέσω της έκδοσης ομολόγων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές το 2008: 59,5 δισ. ευρώ (+9%, έναντι 54 δισ. ευρώ το 2007), αντλήθηκαν μέσω 247 ομολογιακών εκδόσεων σε 18 διαφορετικά νομίσματα.

Συνολικό υπόλοιπο δανεισμού στις 31 Δεκεμβρίου 2008: 253 δισ. ευρώ (246 δισ. ευρώ το 2007)